Jak wykorzystać potencjał i wiedzę osób starszych?
Europa się starzeje
Według danych Eurostatu w 2030 roku niemal co czwarty mieszkaniec Unii Europejskiej będzie miał ponad 65 lat. W Polsce ten wskaźnik będzie jeszcze wyższy. Wydłużanie się życia i spadek liczby urodzeń to problemy, z którymi mierzy się cały kontynent.
Starszy pracownik w sposób naturalny zapewnia transfer wiedzy, gwarantując ciągłość działania firmy
Nawet Francja, w której rodzi się najwięcej dzieci w całej Unii , pod względem dzietności znalazła się zaledwie na 117. miejscu w światowym rankingu. Polska zajmuje w nim jedno z ostatnich miejsc.
Ośrodek Dialogu i Analiz Thinktank 16 czerwca 2014 roku zaprosił do dyskusji na temat wyzwań, związanych ze starzeniem się społeczeństwa – polskiego i europejskiego – grono ekspertów, zajmujących się na co dzień problemami polityki społecznej i ochrony zdrowia. Polityka senioralna wymaga ścisłej koordynacji działań i decyzji, podejmowanych w tych dwóch obszarach. Zwracał na to uwagę jeden z gości panelu – były minister zdrowia Marek Balicki. – Tymczasem mamy w tej chwili do czynienia z taką sytuacją, że opieka społeczna, która prężnie działa na poziomie struktur gminnych czy powiatowych, w momencie gdy jej podopieczny trafia do szpitala, przestaje się nim interesować – podkreślał.
Jednym z najważniejszych wyzwań, jakie stoją przed Polską, jest aktywizacja społeczna, ale też zawodowa, seniorów. Brzmi to jak paradoks, bo w tej chwili sytuacja osób powyżej 50. roku życia jest na rynku pracy niezwykle trudna, ale demografowie nie mają żadnych wątpliwości: już za kilka lat każdy pracownik będzie dla pracodawców na wagę złota. Pracownicy z najstarszych grup wiekowych będą mieli szansę na utrzymanie się, a nawet na powrót na rynek pracy, jeśli zostaną do tego odpowiednio przygotowani, przeszkoleni. Wielu uczestników dyskusji wyrażało pogląd, że zmiany demograficzne w społeczeństwie wymuszą również zmianę struktury wiekowej w wielu firmach – np. dojrzali konsumenci większym zaufaniem obdarzają sprzedawców czy doradców w podobnym wieku.
Wycofanie seniorów w obszar życia prywatnego – mówimy tu już o osobach 60+ - jest tymczasem w Polsce dużym problemem. Według prof. Janusza Czapińskiego aż 86 proc. Polaków, którzy ukończyli 60 lat nie podejmuje żadnej aktywności społecznej, czyli nie prowadzi działań wykraczających poza codzienne obowiązki. W Szwecji „nic nie robi” zaledwie co trzeci dojrzały obywatel, podobnym wskaźnikiem mogą pochwalić się Dania i Irlandia.
- Narzędziem aktywizacji seniorów mógłby być wolontariat – zgadzali się uczestnicy dyskusji. W Polsce jednak jest on popularny wyłącznie wśród młodych. W organizacjach społecznych (w tym również w ruchach religijnych czy kościelnych) działa niespełna co dziesiąty Polak w wieku 60+. W tej grupie zresztą najwięcej jest najmłodszych seniorów (do 65. roku życia).