Bitwa o wolny wybór leków biologicznych

Członkowie stowarzyszenia – pacjenci, a także osoby ich wspierające – zarzucają władzom, że niektóre programy terapeutyczne, przewidujące tzw. terapię inicjującą, są niezgodne z regulacjami unijnymi. Kością niezgody jest właśnie owa terapia inicjująca, pojęcie w Polsce dotychczas nieznane. Zostało one wprowadzone przez Ministerstwo Zdrowia wyłącznie w reumatologii, i jest stosowane wyłącznie w odniesieniu do chorych, leczonych lekami biologicznymi w ramach programów terapeutycznych. Programy te dotyczą terapii szczególnie trudnych przypadków. Leki, stosowane w programach są nowoczesne, bardziej skuteczne, ale też – drogie. Ministerstwo Zdrowia, dążąc do redukcji kosztów, co pół roku po negocjacjach z producentami leków wskazuje specyfik, od którego lekarze - w ramach programu terapeutycznego – mają rozpoczynać leczenie pacjenta. Taka sytuacja trwa już od niemal roku.

Terapia inicjująca została wprowadzona w leczeniu: reumatoidalnego zapalenia stawów, młodzieńczego idiopatycznego zapalenia stawów o przebiegu agresywnym, ciężkiej, aktywnej postaci zesztywniającego zapalenia stawów kręgosłupa oraz łuszczycowego zapalenia stawów o przebiegu agresywnym. W opinii Stowarzyszenia resort zdrowia, wprowadzając terapię inicjującą przenosi decyzję o wyborze sposobu leczenia z lekarza na resort zdrowia. Równocześnie wskazuje, że ministerstwo swoją decyzją może stworzyć warunki do powstania monopolu niektórych producentów na rynku leków stosowanych w chorobach reumatycznych.

Z kolei krajowy konsultant ds. reumatologii, prof. Witold Tłustochowicz, wypowiadając się dla „Rzeczpospolitej” broni idei terapii inicjującej. – Terapia inicjująca to rozwiązanie angielskie. Jego wprowadzenie spowodowało obniżenie ceny niektórych leków biologicznych aż o 40 proc. Nadal nie mamy tak niskich cen jak w Wielkiej Brytanii, ale przynajmniej zbliżyły się do średniej europejskiej. Konsultant krajowy zwraca też uwagę, że lekarze podejmując decyzję o wyborze leku, często kierują się wyłącznie intuicją, bo nie wiedzą, jaki lek zadziała u pacjenta. Leki biologiczne są bowiem równoważne pod względem skuteczności i bezpieczeństwa. Stąd zalecenia angielskie, by wybierając jeden z nich, kierować się ceną – dodaje. W Wielkiej Brytanii wprowadzono jednak furtkę w postaci możliwości uzyskania zgody komisji kwalifikującej, jeśli lekarz uważa, że wybór innego leku niż wskazany w terapii inicjującej, może przynieść pacjentowi więcej korzyści.

Wszystko wskazuje jednak na to, że terapia inicjująca zniknie z polskich przepisów zanim jeszcze Komisja Europejska zajmie się sprawą. W opublikowanym projekcie obwieszczenia ministra zdrowia w sprawie wykazu leków refundowanych wraz z programami lekowymi i wykazem leków dostępnych w ramach programów - od 1 lipca 2012 roku to lekarz z pacjentem będą wspólnie decydowali o wyborze leku.

Pacjenci jednak nie dowierzają i skargi – na wszelki wypadek – nie wycofują. W ubiegłym roku resort zdrowia obiecał im bowiem, że terapia inicjująca zniknie od 1 stycznia 2012 roku. Nie zniknęła.

Pacjenci obawiają się też, że decyzję o doborze leku będzie podejmował Zespół Koordynujący ds. Leczenia Biologicznego w Chorobach Reumatycznych, z którego wycofano przedstawicieli pacjentów.

W tej chwili z leczenia lekami biologicznymi korzysta ponad 3,4 tys. osób.