Jak utrzymać zdolność do pracy?

Kto może się ubiegać o wyjazd rehabilitacyjny finansowany przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych?  - Wszystkie osoby, za które odprowadzane są składki na ubezpieczenie społeczne, które ze względów zdrowotnych są zagrożone długotrwałą niezdolnością do pracy a istnieje duże prawdopodobieństwo, że po rehabilitacji odzyskają zdolność do pracy - mówi Wanda Szarek, naczelnik Wydziału Orzecznictwa Lekarskiego i PrewencjiZUS - Oddział w Krakowie.

- Ta forma rehabilitacji leczniczej skierowana jest też do osób uprawnionych do zasiłku chorobowego lub świadczenia rehabilitacyjnego – po ustaniu tytułu do ubezpieczenia chorobowego lub wypadkowego oraz pobierających rentę okresową - dodaje Beata Klęk, starszy specjalista Wydziału Orzecznictwa Lekarskiego i Prewencji.

Sanatorium z ZUS: skierowanie

W programie rehabilitacji leczniczej liczy się czas. Im wcześniej osoba, której forma szwankuje, rozpocznie zabiegi, tym lepsze uzyska efekty i odsunie widmo przejścia na rentę. Dlatego ZUS  akceptuje wniosek każdego lekarza prowadzącego leczenie chorego (uznaje także opinie specjalisty z prywatnego gabinetu, a nie tylko NFZ), który uważa, że rehabilitacja odniesie pożądany skutek.

Lekarz na podstawie wiedzy medycznej musi wiedzieć, że pacjent może odzyskać zdolność do pracy, a nie tylko, że stan jego zdrowia nieznacznie się poprawi. - Jeśli lekarz przewiduje, że pacjent dobrze rokuje, wtedy wystawia wniosek o leczenie rehabilitacyjne - mówi Beata Klęk. - Skierowanie może wystawić każdy lekarz prowadzącypacjenta w ramach NFZ lub z prywatnego gabinetu – dla nas to nie ma znaczenia, wiemy przecież ile się czeka na wizytę u lekarza. Chodzi o skuteczność leczenia, dlatego nie stawiamy niepotrzebnych wymogów formalnych. Przy czym wniosek o przeprowadzenie rehabilitacji leczniczej może być sporządzony na dowolnym formularzu (wniosek o rehabilitację leczniczą w ramach prewencji rentowej ZUS) - objaśnia Beata Klęk, specjalistka Wydziału Orzecznictwa Lekarskiego i Prewencji ZUS.

Osoba starająca się o leczenie rehabilitacyjne składa wniosek od lekarza w odpowiednim (właściwym ze względu na miejsce zamieszkania)  oddziale ZUS. - Do wniosku o rehabilitację leczniczą trzeba dołączyć wyniki badań podstawowych: OB, mocz, morfologia, które ważne są przez trzy miesiące. Ma być też opis prześwietlenia płuc, ważny przez dwa lata, oraz  wyniki badań związanych ze schorzeniem, które będzie leczone. Te badania w miarę aktualne mogą być wyciągnięte z historii choroby pacjenta prowadzonej przez lekarza kierującego. Wniosek wraz z dokumentami badań pacjent składa osobiście w ZUS-ie. Od momentu złożenia wniosku do 14 dni pacjent jest wzywany na badanie do stosownego oddziału ZUS przez lekarza orzecznika ZUS. To on potwierdza, bądź odrzuca zasadność złożonego wniosku na podstawie własnego badania i wyników badań. Jeśli orzeczenie jest pozytywne, to wyznaczany jest ośrodek i termin rehabilitacji - o czym zainteresowany powiadamiany jest listem poleconym - opisuje procedurę Beata Klęk. - Nie ma możliwości odwołania się od orzeczenia lekarza orzecznika ZUS - podkreśla.

###

Niezdolność do pracy

- Zdarza się, że  podczas przeprowadzania kontroli zaświadczenia lekarskiego o czasowej niezdolności do pracy lekarz orzecznik ZUS dochodzi do wniosku, że warto by skierować daną osobę na rehabilitację leczniczą - mówi Wanda Szarek. - Tak samo bywa przy ustalaniu uprawnień do świadczenia rehabilitacyjnego (po wyczerpaniu ustawowego okresu zasiłkowego)  jak i przy orzekaniu o niezdolności do pracy w celu pobierania renty. Wówczas lekarz - orzecznik ZUS, jeśli to jest uzasadnione, kieruje na leczenie rehabilitacyjne.

ZUS funduje wszystko

Turnusy zwykle trwają 24 dni, ale o długości pobytu decyduje lekarz ordynator  zakładu leczniczego, który może pobyt pacjenta skrócić lub wydłużyć, w zależności od stanu pacjenta po zabiegach. Dlatego ZUS kierując osobę ubezpieczoną na rehabilitację podaje zwykle datę rozpoczęcia leczenia, ale nie wyrokuje o terminie  jego końca.  Pełny koszt rehabilitacji uwzględniający koszty leczenia, zakwaterowania i wyżywienia  pacjenta pokrywa ZUS, także koszt dojazdu do ośrodka rehabilitacyjnego z miejsca zamieszkania i z powrotem (rozlicza się  pociąg II klasy). Koszty przejazdu są zwracane ubezpieczonemu pacjentowi  na miejscu w ośrodku rehabilitacyjnym na kilka dni przed wyjazdem pacjenta.

Bez ograniczeń

- To, ile razy pacjent skorzysta z programu, zależy od jego stanu zdrowia. Ktoś może się raz leczyć na jedno schorzenie, a za jakiś czas na inną chorobę, która się nagle pojawia. Nie jest też powiedziane, że ubezpieczony rehabilitując się z tytułu określonej choroby nie może za jakiś czas ponownie się na to samo leczyć - wyjaśnia Lucyna Biederman, naczelnik Wydziału Organizacji i Analiz ZUS - Oddziału w Krakowie. -  Ideą programu jest to, aby dzięki odzyskaniu sprawności, jak najmniej osób przechodziło na rentę. Jak wynika z naszych badań i uzyskanych opinii liczba osób zadowolonych z rehabilitacji rośnie, a program cieszy się dużym powodzeniem, bo ludzie chcą pracować w dobrej kondycji – mówi pani naczelnik.

W systemie stacjonarnym, czyli wyjazdowym leczy się choroby ruchu, wczesnopourazowe – po wypadku (w tym roku specjalizuje się w tym ośrodek w Busku Zdroju), układu krążenia, układu oddechowego, schorzenia psychosomatyczne i onkologiczne po operacjach gruczołu piersiowego, rehabilituje się kobiety po mastektomii.

Natomiast w miejscu zamieszkania, w systemie ambulatoryjnym, na ogół prowadzona jest rehabilitacja narządu ruchu i układu krążenia, gdzie prowadzone jest monitorowanie telemedyczne.

Program rehabilitacji leczniczej obejmuje różne formy rehabilitacji fizycznej tj. kinezyterapię indywidualną i zbiorową, ćwiczenia w wodzie oraz zabiegi fizykoterapeutyczne z zakresu ciepłolecznictwa, krioterapii, hydroterapii, leczenia polem elektromagnetycznym wielkiej i niskiej częstotliwości, leczenia ultradźwiękami, laseroterapii, masażu klasycznego i wibracyjnego. Ponadto w ośrodkach  leczenia rehabilitacyjnego, które mogą być tymi samymi ośrodkami, gdzie kierowani są pacjenci na leczenie uzdrowiskowe sanatoryjne stosuje się dla pacjentów ZUS specjalistyczną pomoc obejmującą  treningi relaksacyjne, a także edukację zdrowotną dotyczącą nauki prawidłowego żywienia czy znajomości  czynników ryzyka chorób cywilizacyjnych.

###

Podstawy prawne programu

Zakład Ubezpieczeń Społecznych realizuje zadania w zakresie prewencji rentowej, w tym dotyczące rehabilitacji leczniczej na podstawie:

* art. 54, 55, 57 i 69 ustawy z dnia 13 października 1998 o systemie ubezpieczeń społecznych ( Dz. U. z 2009 r. Nr 205, poz. 1585 z późn. zm.)

Ustawa z 13 10.1998 o systemie ubezpieczeń społecznych

** Rozporządzenia  Rady Ministrów z dnia 12 października 2001 r. w sprawie szczegółowych zasad i trybu kierowania przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych na rehabilitację leczniczą oraz udzielanie zamówień na usługi rehabilitacyjne (Dz. U. nr 131, poz. 1457).

Rozporządzenie RM. Z 12.10.2001 w sprawie szczegółowych zasad i trybu kierowania przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych na rehabilitację leczniczą oraz udzielania zamówień na usługi rehabilitacyjne.

Ewa Kozakiewicz

Informacji do artykułu udzieliły:

*Lucyna Biederman – naczelnik Wydziału Organizacji i Analiz ZUS – Oddział w Krakowie

**Beata Klęk – starszy specjalista Wydziału Orzecznictwa Lekarskiego

i Prewencji  ZUS – Oddział w Krakowie

***Wanda Szarek – naczelnik Wydziału Orzecznictwa Lekarskiego                   i Prewencji  ZUS – Oddział w Krakowie