Zadbaj o głęboki oddech

Na konferencji zwołanej z okazji Światowego Dnia POChP (przewlekłej obturacyjnej choroby płuc) lekarze podkreślali, że im szybciej chory przestanie palić i rozpocznie leczenie, tym większa szansa na poprawę stanu zdrowia.

POChP należy do najczęstszych chorób układu oddechowego. Szacuje się, że w 2020 roku, będzie trzecią najważniejszą przyczyną zgonów, po chorobach układu krążenia i nowotworach. Przewlekła obturacyjna choroba płuc powoduje zmniejszenie wydolności płuc i zdolności oddychania, a w konsekwencji upośledzenie pracy innych układów i wystąpienie chorób współistniejących.

Światowa Organizacja Zdrowia podaje, że na świecie choruje ok. 44 mln osób. W Polsce liczba chorych sięga 2 mln, a każdego roku umiera u nas ok. 14 tys. chorych, zaś na całym świecie nawet 300 tys. Skala zachorowań wzrasta błyskawicznie wraz z wiekiem oraz liczbą wypalonych papierosów. Kluczem do skutecznego leczenia POChP jest wczesne rozpoznanie choroby, która niestety na początku daje niespecyficzne objawy, w związku z czym nie jest wykrywana od razu. A tylko wczesne jej wykrycie zwiększa szanse na całkowite wyleczenie lub opóźnienie postępu choroby oraz występowanie powikłań. Jeśli pacjent zgłosi się do lekarza zbyt późno, możliwości pomocy ze strony medycyny są znaczenie mniejsze. Trzeba wiedzieć, że palenie papierosów przyczynia się do zachorowania na przewlekłą obturacyjną chorobę płuc. W papierosie znajduje się ponad 4 tys. substancji chemicznych, w tym ponad 400 związków drażniących i ponad 40 związków rakotwórczych. Schorzenia wynikające z palenia tytoniu są jedną z głównych przyczyn narastającej w Polsce przedwczesnej umieralności między 35.-65. rokiem życia. Co drugi zgon w Polsce u mężczyzn w tym przedziale wieku wynika z palenia papierosów.

Chory kaszle i nie może złapać tchu

Specjaliści podkreślali, że należy zwrócić uwagę na takie objawy jak: zadyszka np. podczas wchodzenia po schodach czy w czasie wykonywania ćwiczeń lub dźwigania zakupów oraz kaszel, niekiedy z odkrztuszaniem wydzieliny, świszczący oddech, uczucie ciasnoty w klatce piersiowej. W zaawansowanym stadium choroby, duszność może się pojawiać podczas zwykłych, codziennych czynności jak ubieranie się, kąpiel, a nawet czesanie. Warto wiedzieć, że choroba dotyka nie tylko ludzi starszych - co druga chorująca osoba ma mniej niż 65 lat. Jak wyjaśnili eksperci, hasło "Nie jest za późno" jest skierowane do osób, które mają objawy, a nie zostały jeszcze zdiagnozowane (nie jest za późno, by zwrócić się do lekarza i poprosić o wykonanie spirometrii), do pacjentów z POChP (dla nich nie jest za późno, aby żyć aktywnie) oraz do lekarzy (nie jest za późno, aby pomóc swoim pacjentom lepiej oddychać).

###

Proste badanie oceni płuca

- Istotną częścią procesu diagnostycznego jest proste, nieinwazyjne badanie czynności płuc, czyli spirometria. To doskonałe narzędzie w rękach pulmonologa, pozwalające szybko i skutecznie ocenić zdrowie płuc – mówi dr n. med. Małgorzata Czajkowska-Malinowska, rzecznik prasowy Polskiego Towarzystwa Chorób Płuc. Spirometria pozwala wykazać nieprawidłowe funkcjonowanie płuc, np. obturację (zwężenie) dróg oddechowych, zanim jeszcze pojawią się poważniejsze dolegliwości. W przypadku stwierdzenia choroby, badanie umożliwia określenie stopnia jej zaawansowania oraz tempa rozwoju.

Polskie szpitale słabo dbają o chorych

W 2010 r. stowarzyszenie skupiające specjalistów w dziedzinie chorób płuc i dróg oddechowych - European Respiratory Society (ERS) - przeprowadziło pierwszy europejski audyt POChP, by uzyskać informacje dotyczące jakości opieki medycznej nad chorymi z zaostrzeniem POChP, wymagającymi hospitalizacji. - Po raz pierwszy w naszym kraju pozyskano tak bogaty i przekrojowy zbiór różnorodnych informacji z wielu ośrodków w Polsce. Już wstępne wyniki wskazują na istotne trudności w zapewnieniu prawidłowej, kompleksowej opieki nad chorymi na POChP w Polsce – mówi prof. nadzw. dr hab. med. Joanna Chorostowska-Wynimko, koordynator Europejskiego Audytu POChP w Polsce. Eksperci podkreślali, że niepokojące jest to, że jedynie w 18  zbadanych szpitalach (45 proc.) działają poradnie dla chorych na POChP (średnia w europejskim audycie ERS wynosi 61,8 proc.). Według deklaracji uczestników badania, tylko 35 proc. chorych ma dostęp do rehabilitacji w trakcie hospitalizacji (średnia europejska to 60 proc.). - Dziś w Polsce nie ma systemu opieki nad chorymi wymagającymi opieki o pośrednim stopniu intensywności. Część chorych wymaga stałego nadzoru lekarskiego, jednak nie kwalifikuje się do hospitalizacji na oddziale intensywnej terapii. Chorzy ci muszą przebywać w salach ogólnych, gdzie nie ma możliwości stałego monitorowania podstawowych czynności życiowych oraz szybkiego wdrożenia intensywnych metod leczenia - mówi prof. Paweł Śliwiński, vice-prezes Polskiego Towarzystwa Chorób Płuc, kierownik Zakładu Diagnostyki i Leczenia Niewydolności Oddychania Instytutu Gruźlicy i Chorób Płuc.

Zwrócono uwagę także na to, że nieinwazyjna wentylacja mechaniczna - procedura ratująca życie, pozwalająca istotnie poprawić efektywność i obniżyć koszty leczenia chorych z przewlekłą niewydolnością oddychania w przebiegu zaostrzenia POChP, jest w praktyce zapewniana mniej niż połowie (48,5 proc.) chorych z pełnymi wskazaniami do tego typu leczenia (wobec 67,5 proc. w Europie). Metoda ta jest dostępna tylko w co piętnastym oddziale chorób płuc w Polsce. W związku z tym, Polskie Towarzystwo Chorób Płuc zaapelowało do ministra zdrowia w sprawie powołania w oddziałach chorób płuc Pododdziałów Nieinwazyjnej Wentylacji Mechanicznej (PNWM) i wdrożenia Krajowego Programu Zmniejszenia Umieralności z Powodu Przewlekłych Chorób Płuc.

Polskie obchody Światowego Dnia POChP koordynuje Polskie Towarzystwo Chorób Płuc. Więcej informacji o chorobie na stronie www.pochp.eu.