www.superstarsi.pl
Polacy są jednym z narodów najbardziej narażonych na konsekwencje zaburzeń lipidowych, czyli miażdżycę tętnic, która prowadzi m.in. do choroby niedokrwiennej i zawału serca oraz udaru mózgu. Choć przyczyny miażdżycy nie są w pełni wyjaśnione, na pewno sprzyja jej niewłaściwa dieta bogata w tłuszcze zwierzęce (wieprzowina!), otyłość, cukrzyca, nadciśnienie tętnicze, zaburzenia lipidowe, przewlekły stan zapalny oraz chroniczny stres i uwarunkowania genetyczne.
Skąd wiadomo czy wystąpiły u nas zaburzenia lipdowe?
O wystąpieniu zaburzeń lipidowych (tłuszczy) świadczą: zbyt wysoki poziom cholesterolu całkowitego we krwi, a zwłaszcza LDL - cholesterolu (tzw „złego” cholesterolu), zbyt niskie stężenie HDL - cholesterolu (tzw„dobrego” cholesterolu) oraz za wysoki poziom triglicerydów. Uwaga! Czynniki te mogą występować razem lub tylko niektóre z nich!
LDL-cholesterol określa się mianem „zły” ponieważ jest odpowiedzialny za uszkodzenie naczyń tętniczych i rozwój miażdżycy. Natomiast dla HDL cholesterolu używa się określenia „dobry”, ponieważ zapobiega rozwojowi choroby.
Nieprawidłowy rozkład poszczególnych lipidów występuje najczęściej u:
- osób z nadwagą lub otyłością,
- nieprawidłowo odżywiających się (m.in. za dużo tłuszczy zwierzęcych, a za mało warzyw)
- prowadzących siedzący tryb życia,
- nadużywających alkoholu.
Uwaga! Problemy z cholesterolem czy triglicerydami mogą mieć też osoby szczupłe z predyspozycjami rodzinnymi ( wrodzone nieprawidłowości genetyczne warunkujące nieprawidłowy metabolizm lipidów).
Dyslipidemia miażdżycorodna (aterogenna) – co to jest i kto jest na nią narażony
Występowanie naraz wysokiego stężenia triglicerydów i LDL- cholesterolu oraz niskiego stężenia HDL-cholesterolu określa się mianem dyslipidemii miażdżycorodnej (aterogennej).
Dyslipidemia miażdżycorodna bardzo często występuje u:
- chorych na cukrzycę typu 2
- osób z tzw. zespołem metabolicznym(do wysokiego poziomu triglicerydów i niskiego HDL-cholesterolu dołączają inne czynniki ryzyka choroby niedokrwiennej serca, m.in: otyłość, nietolerancja glukozy i nadciśnienie tętnicze)
Międzynarodowa Federacja Diabetologiczna (IDF) uznała, że otyłość brzuszna plus jakikolwiek z dwóch poniżej podanych czynników stwarza podstawy do rozpoznania zespołu metabolicznego:
- stężenie HDL u mężczyzn: równe lub mniejsze niż 40mg/dl; u kobiet: 50mg/dl,
- wysokie stężenie triglicerydów: >= 150 mg/dl,
- ciśnienie tętnicze krwi: równe lub przekraczające 130 / 85mmHg lub stosowanie leków obniżających ciśnienie
- stężenie glukozy na czczo: równe lub przekraczające 100mg/dl lub uprzednio rozpoznana cukrzyca typu 2.
Przy czym otyłość brzuszna (obwód talii) u mężczyzn jest wtedy, gdy wynosi lub przekracza 94 cm; u kobiet, gdy jest równa lub przekracza 88 cm.
Uwaga! Ponieważ u osób z zespołem metabolicznym współistnieje kilka czynników ryzyka choroby niedokrwiennej serca, są one szczególnie narażone na wystąpienie poważnych powikłań naczyniowych, w tym na nagłą śmierć. Powinny więc podjąć bardzo intensywne działania profilaktyczne, a przede wszystkim radykalnie zmienić styl życia na prozdrowotny.
###
Objawy miażdżycy
Miażdżyca przez lata może rozwijać się bezobjawowo.
Jej groźne powikłania wychodzą na ogół u osób w podeszłym wieku. Jednym, ze szczególnie poważnych powikłań miażdżycy po 60. roku życia - oprócz wcześniej wymienionych – są zmiany psychiczne, zwłaszcza przedwczesne ograniczenie zdolności poznawczych (otępienie).
Ze względu na podstępny przebieg miażdżycy trzeba kontrolować poziom cholesterolu i innych frakcji lipidowych we krwi. U osób po 40. roku życia badanie takie należy przeprowadzić co najmniej raz w roku. Natomiast w przypadku stwierdzenia zaburzeń lipidowych we wcześniejszym okresie życia, kontrola powinna odbywać się częściej.
Według Polskiego Forum Profilaktyki Chorób Układu krążenia wyniki pomiarów lipidów we krwi człowieka powinny się mieścić w nastepujacych granicach:
Całkowity cholesterol - poniżej 200mg/dl, górna granica to 240mg/dl.
LDL cholesterol – poniżej 135mg/dl, jeśli przekracza 155mg/dl powinniśmy mieć się na baczności, jeśli stężenie jest dużo większe – trzeba na pewno zmienić dietę, tryb życia i korzystać z opieki lekarza.
HDL - cholesterol - u mężczyzn od 30mg/dl do 70mg/dl, u kobiet od 40mg/dl do 80 mg/dl.
HDL chroni mięsień sercowy, usuwa złogi tłuszczowe z naczyń krwionośnych oraz zabezpiecza zakończenia nerwowe przed zmianami degeneracyjnymi.
Triglicerydy - poniżej 150 mg/dl. Jeśli stężenie wynosi więcej, ale poniżej 200mg/dl, można działać samodzielnie, poprzez zmianę diety na niskotłuszczową. Jeśli jest wyższe, może być konieczne leczenie farmakologiczne pod kontrolą lekarza.
Uwaga! Wartości u chorych na cukrzycę i rozpoznanymi chorobami układu krążenia różnią się, zwłaszcza w odniesieniu do LDL-cholesterolu (nizsze wartości) i HDL- cholesterolu (wyższe wartości).