www.superstarsi.pl

Zaburzenia lipidowe. Komu grożą?

Problem do opanowania

Polacy są jednym z narodów najbardziej narażonych na konsekwencje zaburzeń lipidowych, czyli miażdżycę tętnic, która prowadzi m.in. do choroby niedokrwiennej i zawału serca oraz udaru mózgu. Choć przyczyny miażdżycy nie są w pełni wyjaśnione, na pewno sprzyja jej niewłaściwa dieta bogata w tłuszcze zwierzęce (wieprzowina!), otyłość, cukrzyca, nadciśnienie tętnicze, zaburzenia lipidowe, przewlekły stan zapalny oraz chroniczny stres i uwarunkowania genetyczne.  

O wystąpieniu zaburzeń lipidowych (tłuszczy) świadczą: zbyt wysoki poziom cholesterolu całkowitego we krwi, a zwłaszcza LDL - cholesterolu lub zbyt niskie stężenie HDL - cholesterolu czy za wysoki poziom triglicerydów.     O wystąpieniu zaburzeń lipidowych (tłuszczy) świadczą: zbyt wysoki poziom cholesterolu całkowitego we krwi, a zwłaszcza LDL - cholesterolu lub zbyt niskie stężenie HDL - cholesterolu czy za wysoki poziom triglicerydów.

Skąd wiadomo czy wystąpiły u nas zaburzenia lipdowe?

O wystąpieniu zaburzeń lipidowych (tłuszczy) świadczą: zbyt wysoki poziom cholesterolu całkowitego we krwi, a zwłaszcza LDL - cholesterolu (tzw „złego” cholesterolu), zbyt niskie stężenie HDL - cholesterolu (tzw„dobrego” cholesterolu) oraz za wysoki poziom triglicerydów. Uwaga! Czynniki te mogą występować razem lub tylko niektóre z nich!

LDL-cholesterol określa się mianem „zły” ponieważ jest odpowiedzialny za uszkodzenie naczyń tętniczych i rozwój miażdżycy. Natomiast dla HDL cholesterolu używa się określenia „dobry”, ponieważ zapobiega rozwojowi choroby.

Nieprawidłowy rozkład poszczególnych lipidów występuje najczęściej u:

- osób z nadwagą lub otyłością,

- nieprawidłowo odżywiających się (m.in. za dużo tłuszczy zwierzęcych, a za mało warzyw)

- prowadzących siedzący tryb życia,

- nadużywających alkoholu.

Uwaga! Problemy z cholesterolem czy triglicerydami mogą mieć też osoby szczupłe z predyspozycjami rodzinnymi ( wrodzone nieprawidłowości genetyczne warunkujące nieprawidłowy metabolizm lipidów).

 

Dyslipidemia miażdżycorodna (aterogenna) – co to jest i kto jest na nią narażony

Występowanie naraz wysokiego stężenia triglicerydów i LDL- cholesterolu oraz niskiego stężenia HDL-cholesterolu określa się mianem dyslipidemii miażdżycorodnej (aterogennej).

Dyslipidemia miażdżycorodna  bardzo często występuje u:

- chorych na cukrzycę typu 2

- osób z  tzw. zespołem metabolicznym(do wysokiego poziomu triglicerydów i niskiego HDL-cholesterolu dołączają inne czynniki ryzyka choroby niedokrwiennej serca, m.in: otyłość, nietolerancja glukozy i nadciśnienie tętnicze)   

Międzynarodowa Federacja Diabetologiczna (IDF) uznała, że otyłość brzuszna plus jakikolwiek z dwóch poniżej podanych czynników stwarza podstawy do rozpoznania zespołu metabolicznego:

- stężenie HDL  u  mężczyzn: równe lub mniejsze niż 40mg/dl; u kobiet: 50mg/dl,
- wysokie stężenie triglicerydów: >= 150 mg/dl,
- ciśnienie tętnicze krwi: równe lub przekraczające  130 / 85mmHg lub stosowanie leków obniżających ciśnienie
- stężenie glukozy na czczo: równe lub przekraczające 100mg/dl lub uprzednio rozpoznana cukrzyca typu 2.

Przy czym otyłość brzuszna (obwód talii) u mężczyzn jest wtedy, gdy wynosi lub przekracza 94 cm; u kobiet, gdy jest równa lub przekracza 88 cm.

Uwaga! Ponieważ u osób z zespołem metabolicznym współistnieje kilka czynników ryzyka choroby niedokrwiennej serca, są one szczególnie narażone na wystąpienie poważnych powikłań naczyniowych, w tym na nagłą śmierć. Powinny więc podjąć bardzo intensywne działania profilaktyczne, a przede wszystkim radykalnie zmienić styl życia na prozdrowotny.

 

###

 

Objawy miażdżycy

 

Miażdżyca przez lata może rozwijać się bezobjawowo.

Jej groźne powikłania wychodzą na ogół u osób w podeszłym wieku. Jednym, ze szczególnie poważnych powikłań miażdżycy po 60. roku życia - oprócz wcześniej wymienionych – są zmiany psychiczne, zwłaszcza przedwczesne ograniczenie zdolności poznawczych (otępienie).

Ze względu na podstępny przebieg miażdżycy trzeba kontrolować poziom cholesterolu i innych frakcji lipidowych we krwi. U osób po 40. roku życia badanie takie należy przeprowadzić co najmniej raz w roku. Natomiast w przypadku stwierdzenia  zaburzeń lipidowych we wcześniejszym okresie życia, kontrola powinna odbywać się częściej.

Według Polskiego Forum Profilaktyki Chorób Układu krążenia wyniki pomiarów lipidów we krwi człowieka powinny się mieścić w nastepujacych granicach:                                                 

Całkowity cholesterol - poniżej 200mg/dl, górna granica to 240mg/dl.

LDL cholesterol – poniżej 135mg/dl, jeśli przekracza 155mg/dl powinniśmy mieć się na baczności, jeśli stężenie jest dużo większe – trzeba na pewno zmienić dietę, tryb życia i korzystać z opieki lekarza.

HDL  - cholesterol - u mężczyzn od 30mg/dl do 70mg/dl, u kobiet od 40mg/dl do 80 mg/dl.

HDL chroni mięsień sercowy, usuwa złogi tłuszczowe z naczyń krwionośnych oraz zabezpiecza zakończenia nerwowe przed zmianami degeneracyjnymi.

Triglicerydy -  poniżej 150 mg/dl. Jeśli stężenie wynosi więcej, ale  poniżej 200mg/dl, można działać samodzielnie, poprzez zmianę diety na niskotłuszczową. Jeśli jest wyższe, może być konieczne leczenie farmakologiczne pod kontrolą lekarza.

Uwaga! Wartości u chorych na cukrzycę i rozpoznanymi chorobami układu krążenia różnią się, zwłaszcza w odniesieniu do LDL-cholesterolu (nizsze wartości) i HDL- cholesterolu (wyższe wartości).