Pieprzyki trzeba kontrolować

W zależności od rodzaju mogą przybierać różną postać – od płaskich zmian, poprzez wystające ponad poziom skóry lub uszypułowane, różnego koloru – od zbliżonego do koloru skóry poprzez brunatne do ciemnoczerwonych, o gładkiej lub nierównej powierzchni.

Zwykle są to zmiany łagodne, o różnym umiejscowieniu. Znamiona barwnikowe, w większości przypadków mają również charakter łagodny, natomiast czasami mogą stać się punktem rozwoju czerniaka. Czerniak to nowotwór, który nadal trudno poddaje się skutecznemu leczeniu. Dlatego najważniejszą rolę w walce z nim odgrywa profilaktyka i wczesne rozpoznanie. Według lekarzy w Polsce wciąż nie przywiązuje się zbyt dużej wagi do chorób skóry i profilaktyki nowotworowej.

- Nie chodzimy do dermatologa, bagatelizujemy zmiany pojawiające się na skórze. To błąd. W związku z częstymi wyjazdami do krajów, w których promieniowanie słoneczne jest większe niż w Polsce, zdarza się coraz więcej powikłań związanych z nasłonecznieniem skóry. Skutki opalania i oparzeń słonecznych mogą wystąpić dopiero po kilku, albo i kilkunastu latach - mówi dr n. med. Aleksandra Rymsza, specjalista dermatolog z Medicover.

Chorują coraz młodsi

Kiedyś szczyt zachorowań na czerniaka przypadał na czwartą lub piątą dekadę życia, dziś zmiany nowotworowe pojawiają się u coraz młodszych pacjentów, nawet dwudziestoletnich. Ale osoby po 40. roku życia powinny rutynowo kontrolować stan swojej skóry. Na ryzyko zachorowania są narażeni szczególnie ci, u których wcześniej w rodzinie wykryto czerniaka skóry, osoby z jasną karnacją, które nie zabezpieczają skóry przed słońcem, osoby, które mają liczne znamiona barwnikowe, a także wykonujący niektóre zawody, np. drogowcy, rybacy, rolnicy oraz osoby, które często korzystają z solarium.

###

- W porę rozpoznany czerniak jest możliwy do wyleczenia -  mówi dermatolog. I podkreśla, by wszyscy, a szczególnie osoby, które mają sporo pieprzyków, raz w roku pokazali się dermatologowi. To lekarz powinien ocenić, czy zmiany nie zagrażają zdrowiu. Reagować natychmiast należy również w sytuacji, gdy pieprzyki się powiększą, zmienią kolor czy kształt, np. staną się wypukłe - mówi dr Aleksandra Rymsza. Niepokojący jest również świąd, ból lub pieczenie w obrębie znamienia oraz pojawienie się w jego obrębie ranki. Warto wiedzieć, że czerniak wcale nie musi rozwijać się na skórze. Może także pojawić się wewnątrz gałki ocznej, na błonie śluzowej narządów płciowych lub w jamie ustnej. - Jeśli mamy pieprzyki w tych miejscach, również należy je pokazać dermatologowi. Częściej tego typu zmiany wykrywane są przez stomatologa, ginekologa i okulistę, podczas wizyt z innego powodu - dodaje dr Rymsza.

Chirurgiczne cięcie

Pieprzyki można usuwać nie tylko dlatego, że bezpośrednio stwarzają zagrożenie, ale również ze względów estetycznych lub profilaktycznie. Decyzję o usuwaniu podejmuje lekarz. - Profilaktycznie usuwa się znamiona narażone na drażnienie, np. na skórze głowy, stóp oraz w okolicach narządów płciowych, a także te narażone na działanie słońca. Można też usuwać pieprzyki ze względów estetycznych. Jeśli pieprzyk nie zagraża zdrowiu, nie trzeba go usuwać - mówi specjalistka.

O metodzie pozbycia się znamion decyduje dermatolog. – Jeśli znamiona barwnikowe budzą swoim obrazem morfologicznym podejrzenia trzeba je usunąć z marginesem skóry zdrowej, by mieć pewność, że nie pozostały żadne potencjalnie niebezpieczne tkanki. Z tego względu, jedynym dopuszczalnym sposobem usuwania podejrzanych znamion jest metoda chirurgiczna - mówi dr Rymsza.

Znamię usuwa się skalpelem. Pacjent dostaje miejscowe znieczulenie (krem lub zastrzyk), a sam zabieg trwa kilka minut. Po wycięciu pieprzyka zakłada się szwy i opatrunek. Chirurg usuwający znamię zakłada szwy techniką wykorzystywaną w chirurgii plastycznej, by blizny były jak najmniej widoczne. Znamię po usunięciu jest badane histologicznie, dzięki temu wiadomo jakiego typu była zmiana. Wiadomo również, czy została usunięta w całości. Na wynik czeka się kilka tygodni. Nie ma przeciwwskazań do wykonania zabiegu chirurgicznego.- Duże znamiona także usuwa się metodą chirurgiczną, wówczas efekt kosmetyczny jest dużo lepszy - dodaje dermatolog. Wycięcie zmian w całości nie powoduje jego przemiany nowotworowej i powstania przerzutów.

Znamiona można też usuwać laserem ale tylko wtedy, jeśli nie są one „podejrzane”. Ta metoda nie pozwala wykonać badania histologicznego.