Za i przeciw, czyli wszystko o HTZ

Leczenie hormonalne a rak piersi

Na podstawie wielu badań można powiedzieć, że rak piersi występuje częściej u kobiet stosujących hormonalne leczenie zastępcze. Nie jest jednak jasne, czy estrogeny indukują wystąpienie choroby nowotworowej, czy też przyspieszają rozwój guzków złośliwych w piersiach, w przypadku już istniejącej skłonności do ich tworzenia. Równocześnie, większość badań klinicznych dowodzi niezbicie, że u kobiet stosujących estrogeny wcześniej dochodzi do wykrycia zmian w piersiach aniżeli u pań, które nie przyjmują hormonalnej terapii zastępczej. Przyczyna jest fakt, iż częściej mają one kontakt z lekarzem i są regularnie kierowane na badania kontrolne.

Czy przyjmowanie tabletek zawierających estrogeny i progesteron zwiększa ryzyko raka trzonu macicy?

Estrogeny powodują przerost błony śluzowej jamy macicy i zwiększają 2-3-krotnie ryzyko wystąpienia raka trzonu macicy. Jednak dołączenie do terapii leku zawierającego progesteron lub jego pochodne, zmniejsza to ryzyko w sposób istotny. Krwawienia międzymiesiączkowe lub pogrubienie endometrium (tak nazywa się błona śluzowa macicy) w badaniu USG jest wskazaniem do wykonania wyłyżeczkowania jamy macicy w warunkach szpitalnych i oceny błony śluzowej macicy pod mikroskopem.

Czy można stosować leczenie hormonalne przy żylakach podudzi?

Wszystko zależy od stopnia zaawansowania choroby żylakowej. Obecność niewielkich pajączków żylakowych na nogach nie stanowi przeciwwskazania do leczenia hormonalnego. Z podaniem estrogenów należy się wstrzymać, jeśli występują widoczne rozszerzenia żylne. Warto wtedy najpierw udać się do chirurga i wyleczyć żylaki podudzi, a potem dopiero rozpocząć leczenie estrogenami. Podawanie żeńskich hormonów płciowych jest przeciwwskazane u pań, u których wystąpiło zakrzepowe zapalenie żył, a szczególnie, gdy doszło do powikłania choroby zakrzepowej pod postacią zatorowości płucnej. Na podstawie wieloośrodkowych badań klinicznych wiadomo, że podawanie estrogenów zwiększa ryzyko zatoru tętnicy płucnej nawet u kobiet bez żylaków podudzi - zdarza się to częściej u pań palących papierosy, z nadwagą i otyłością, prowadzących siedzący tryb życia.

###

Czy można stosować leczenie hormonalne po usunięciu całego narządu rodnego?

Leczenie hormonalne może być stosowane u kobiet, którym usunięto macicę i jajniki pod warunkiem, że przyczyną operacji nie był rak trzonu macicy ani rak jajnika. Po usunięciu macicy nie ma także konieczności przyjmowania leków zawierających estrogeny i progesteron - wówczas można stosować wyłącznie pochodne estrogenów.

Czy przebycie wirusowego zapalenia wątroby w przeszłości powoduje, że nie można się poddać leczeniu hormonalnemu?

Ani operacje pęcherzyka żółciowego ani przebyte zapalenia wątroby nie uniemożliwiają leczenia hormonalnego. Przeciwwskazaniem do podawania hormonalnej terapii zastępczej jest trwałe uszkodzenie wątroby, czynna uszkadzająca choroba wątroby (np. przewlekłe aktywne zapalenie wątroby), marskość wątroby, a także - znaczne podwyższenie enzymów wątrobowych (tzw. transaminazy alaninowej i/lub asparaginowej). Estrogeny ponadto wpływają na zagęszczanie żółci. W obserwowanych grupach kobiet leczonych estrogenami częściej występowała kamica pęcherzyka żółciowego, częściej też panie te musiały być poddane wycięciu pęcherzyka żółciowego.

W przypadku wątpliwości, co do sprawności twojej wątroby lekarz zapewne zaleci wykonanie specjalistycznych badań i zaproponuje podawanie estrogenów w formie przezskórnych plastrów.

Czy podczas stosowania hormonalnej terapii zastępczej się tyje?

Wiele kobiet przybywa na wadze w związku z wiekiem. Nie ma dowodów na to, że kobiety stosujące hormony tyją z powodu zastosowanego leczenia, a niewielki przybór masy ciała na początku terapii jest raczej związany z zatrzymywaniem wody, aniżeli z nadprodukcją tkanki tłuszczowej.

###

Czy w okresie okołomenopauzalnym można zajść w ciążę?

To, że się ma około 50 lat nie chroni przed zajściem w ciążę. Do zapłodnienia komórki jajowej może dojść zawsze, gdy wystąpi jajeczkowanie, czyli owulacja. Jej termin jest trudny do przewidzenia, gdyż jedną z charakterystycznych cech okresu okołomenopauzalnego są nieregularne miesiączki. Jednak ciąża w tym wieku zdarza się rzadko, gdyż:

cykle miesiączkowe około 50-go roku życia są z reguły cyklami bezowulacyjnymi (tzn. w środku cyklu nie dochodzi do uwolnienia komórki jajowej ze starzejącego się jajnika).

Nawet, gdy dochodzi do zapłodnienia, zarodek ma trudności z zagnieżdżeniem się w jamie macicy, co bardzo często prowadzi do samoistnego poronienia.

Czy hormonalna terapia zastępcza działa antykoncepcyjnie?

Ten rodzaj terapii odtwarza raczej typowy cykl miesiączkowy, który występuje u każdej młodej kobiety. Nie ma działania antykoncepcyjnego. W trakcie tego typu leczenia, można zajść w ciążę zwłaszcza, jeśli rozpoczyna się terapię hormonalną przed zakończeniem miesiączkowania. Natomiast ryzyko ciąży u kobiet, u których terapię rozpoczęto na rok, dwa po zakończeniu miesiączkowania jest właściwie równe zeru. Wynika to jednak nie tyle z rodzaju zastosowanej terapii, ile z wieku i braku komórek jajowych zdolnych do zapłodnienia.