Każdy może być dla drugiej osoby oknem na świat

Np. * „Latające babcie” z Łodzi czytają, piszą i wydają książeczki dla dzieci. Dlaczego „latające”? – bo biegają z tymi książeczkami do domów dziecka, przedszkoli, szkół, szpitali  - wszędzie gdzie są mile widziane.

W wolontariacie można robić różne rzeczy: pracować na rzecz ochrony środowiska, bezdomnych zwierząt, stowarzyszeń i organizacji pozarządowych, wspólnot mieszkaniowych, parafialnych, pomagać w przedszkolach i bibliotekach.

Wolontariat w MOPS-ie

- Nie ma formalnych kryteriów, które musi spełnić osoba pragnąca podjąć się pracy w ramach wolontariatu – mówi  Barbara  Bierówka, pracownik Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Krakowie zajmująca się koordynacją wolontariatu – jedyny wymóg to ukończone minimum 15 lat. Wolontariat w MOPS-ie  odbywa się w oparciu o ustawę o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie z dnia 24 kwietnia 2003 r. ( t.j. Dz. U. z 2010 r. Nr 234, poz 1536 z późn. zm.).  Zanim kandydatowi na wolontariusza wręczę kwestionariusz do wypełnienia, rozmawiam, by poznać motywację kandydata, oczekiwania i obawy, jakie może mieć. Pytam, czy ma jakieś ograniczenia np. zdrowotne mogące mieć znaczenie przy pomocy wolontaryjnej. Dopiero po rozmowie osoba zainteresowana wypełnia ankietę dla wolontariusza, w której  podaje podstawowe dane i odpowiada na piśmie, dlaczego chce pracować jako wolontariusz, jakie posiada doświadczenie,  jakie ma  oczekiwania, jakie czynności chciałaby wykonywać. Na przykład osoby, które zgłaszają się do MOPS-u czasem zaskoczone są, iż oferuje się im pracę na rzecz osoby chorej, niepełnosprawnej, czy samotnej  u niej w domu - opowiada Barbara Bierówka. Tymczasem woleliby pracować w miejscach publicznych: w domach pomocy społecznej czy w hospicjum. Kierujemy ich wtedy do placówek, w których mogą pracować w charakterze wolontariuszy - mówi pracownik Ośrodka. Wolontariat w ramach MOPS dotyczy wyłącznie osób objętych pomocą Ośrodka.

W Polsce w Sieci Centrów Wolontariatu***  działa kilkanaście regionalnych oraz lokalnych Centrów Wolontariatu, wykaz ich znależć można w sieci pod adresem www.wolontariat.org.pl.

###

Na początek szkolenie

Zanim kandydat zostanie czynnym wolontariuszem, musi ukończyć szkolenie, podczas którego zapoznaje się z  zasadami  bezpieczeństwa i higieny pracy, poznaje zakres czynności, które będzie wykonywać, a także regulamin i zasady etyczne, którymi wolontariusz powinien się kierować. Na przykład wolontariusz musi zachować w tajemnicy nie tylko dane personalne osób, którym będzie pomagał, ale też jako poufne musi traktować informacje na temat ich sytuacji rodzinnej, materialnej czy zdrowotnej. Przed podjęciem pracy wolontaryjnej  szkolenie przechodzi każdy kandydat na wolantariusza – nie tylko ten, który zgłasza się do MOPS-u, wszystkie Centra Wolontariatu prowadzą kursy.

Udogodnienia dla wolontariusza

Przyszły wolontariusz ma też pewne uprawnienia m. in. MOPS ubezpiecza go od odpowiedzialności cywilnej, w razie potrzeby zwraca koszty dojazdu do podopiecznego, wydaje legitymację wolontariusza, zaświadczenie i referencje. Ponadto na każdym etapie pracy  wolontaryjnej jest możliwość konsultowania się z pracownikiem socjalnym lub osobą zajmującą się koordynacją wolontariatu w przypadku jakichkolwiek trudności.

Po ustaleniu wszystkich aspektów współpracy zawierane jest  pisemne porozumienie między osobą reprezentującą MOPS a kandydatem na wolontariusza. Porozumienie zawierane jest na okres minimum  30 dni. Górna granica trwania świadczeń wolontaryjnych ustalana jest każdorazowo z wolontariuszem adekwatnie do jego możliwości.

Wolontariusze kierowani są w pierwszej kolejności do tych podopiecznych Ośrodka, którzy w ocenie pracowników socjalnych najpilniej wymagają wsparcia i pomocy. Pracownik socjalny wprowadza wolontariusza do domu osoby, którą będzie się opiekował. Podopieczny i wolontariusz sami ustalają wzajemne oczekiwania, częstotliwość i czas spotkań. - Czasem zdarza się, że podczas pierwszego kontaktu podopieczny i wolontariusz nie odnajdą wspólnego języka i wtedy kierujemy wolontariusza do innego podopiecznego – mówi pracownik socjalny - Przede wszystkim chodzi o to, aby pomiędzy wolontariuszem a podopiecznym pojawiła się nić porozumienia dająca szansę na obustronne pozytywne efekty współpracy.

Do pracy wolontaryjnej garną się w 90 procentach przypadków głównie ludzie młodzi – uczniowie i studenci. Osoby w wieku produkcyjnym lub w wieku dojrzałym rzadziej decydują się na działalność wolontaryjną, przyznaje koordynatorka. – Choć poznałam starszą panią, zawodową pielęgniarkę, która chciała dojeżdżać z Nowego Sącza do Krakowa, aby pomagać podopiecznym MOPS.  Zgłosiła się też Ormianka powyżej sześćdziesięciu lat, która chciała pracować z dziećmi i uczyć je języka rosyjskiego. A od 2007 roku ze swoim podopiecznym pracuje senior, Jan Noga – opowiada Barbara Bierówka.

###

Na czym polega praca?

- Wolontariusz pracujący na rzecz osób starszych, niepełnosprawnych czy samotnych nie pełni roli pielęgniarki ani sprzątaczki – podkreśla pracownik socjalny MOPS. Jest przede wszystkim osobą, która spędza czas z podopiecznym, rozmawia, poczyta książkę, obejrzy telewizję, pójdzie na spacer. Może pomagać w drobnych zakupach, wykupić recepty w aptece, uczestniczyć w wizytach u lekarza, czy pomóc w drobnych pracach domowych, przygotowaniu posiłku. Dla podopiecznych pomoc wolontariuszy ma bardzo duże znaczenie i jest ogromnym wsparciem. Wolontariusze są dla podopiecznych „oknem na świat”, dlatego ważne jest, aby przestrzegali ustalonych terminów odwiedzin, by  potrzebujący opieki nie czuli się opuszczeni, czy zlekceważeni.

*”Latające Babcie” – są grupą emerytek z Łodzi, które pod wodzą Urszuli Machcińskiej i Haliny Kwaśnej napisały projekt polegający na współpracy międzypokoleniowej – w rezultacie ich pomysł  pisania przez siebie i wydawania bajek oraz wystawiania ich w formie spektakli teatralnych dla dzieci zyskał dofinansowanie z Towarzystwa Inicjatyw Twórczych  „ę” ze środków Polsko-Amerykańskiej Fundacji Wolności.

** Barbara Bierówka – pracownik socjalny zajmujący się koordynacją  wolontariatu w Miejskim Ośrodku Pomocy Społecznej w Krakowie

 *** W 1993 roku powstało pierwsze Centrum Wolontariatu z siedzibą w Warszawie przy ul. Nowolipki 9b, które zapoczątkowało szerzenie idei profesjonalnego wolontariatu w Polsce. W Sieci Centrów Wolontariatu działa kilkanaście regionalnych oraz lokalnych Centrów Wolontariatu, wykaz ich znajduje się pod adresem www.wolontariat.org.pl