Profilaktyka wzmacnia męskość

Populacja mężczyzn w wieku 45+ liczy ponad 6,9 mln osób. W 2008 roku nowotwory układu moczowo-płciowego wykryto u 15276 mężczyzn, co stanowiło 23 proc. wszystkich nowych zachorowań. Ponad 1/3 tych zachorowań dotyczyła panów w wieku 45-64 lat.

- Zachorowalność na raka prostaty szybko się zwiększa od lat 80. XX w., ale prognozy są jeszcze bardziej niepokojące. W najbliższych 10 latach gwałtownie wzrośnie zachorowalność na nowotwory układu moczowo-płciowego, w tym szczególnie na raka prostaty - mówi dr Roman Sosnowski, urolog z kliniki nowotworów układu moczowego Centrum Onkologii w Warszawie.

Wykrywalność nowotworów w Polsce, w tym układu moczowo-płciowego, następuje w zaawansowanym stadium choroby, co zmniejsza szansę na wyleczenie. - Znajomość czynników zwiększających zagrożenie nowotworami urologicznymi oraz świadomość wczesnych objawów tych chorób w populacji aktywnych zawodowo mężczyzn nie jest zbyt wysoka, co potwierdziły badania przeprowadzone w ramach programu M45+. Mamy zatem wiele do zrobienia w zakresie edukacji społecznej – mówi dr Iwona Skoneczna, onkolog z Centrum Onkologii.

O chorobach w zakładach pracy

Ministerstwo Zdrowia i Centrum Onkologii Instytut im. Marii Skłodowskiej-Curie wdrażają program edukacyjny dla panów powyżej 45. roku życia, w ramach którego mężczyźni dowiedzą się jak ustrzec się nowotworów prostaty, nerki i pęcherza moczowego. Kampanii przyświeca hasło: "Bądź mężczyzną. Chroń Zdrowie". W ramach programu, dla mężczyzn organizowane są spotkania edukacyjno-informacyjne w zakładach pracy, głównie w przemyśle: metalurgicznym, koksowniczym, hutniczym, gumowym, chemicznym oraz paliwowo-energetycznym, gdzie pracownicy są narażeni na kontakt z rakotwórczymi substancjami takimi jak: metale ciężkie (np. kadm), pestycydy, oleje mineralne, aminy aromatyczne, płyny, smary do obróbki metali. Zgodnie z założeniem projektu, przeszkoleniem objęci będą także lekarze -  6 tys. specjalistów medycyny pracy, medycyny rodzinnej, POZ i urologów. - Opowiemy m.in. o przyczynach zachorowalności, o objawach chorób, o nowoczesnych metodach leczenia - mówi dr Sosnowski. Kampania jest współfinansowana ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego.

###

Papierosy, otyłość i brak ruchu zwiększają prawdopodobieństwo choroby

Lekarze zachęcają mężczyzn, by dbali o zdrowie: pozbyli się nadwagi, zdrowo jedli, przestali palić papierosy i regularnie uprawiali sport. - Otyłość i palenie papierosów to najważniejsze czynniki ryzyka w chorobach nowotworowych układu moczowo-płciowego takich jak rak prostaty, pęcherza i nerki. Nadwaga jest przede wszystkim znaczącym czynnikiem ryzyka w raku prostaty, a palenie papierosów - w raku pęcherza moczowego i raku nerki.

- Nie ma jednej metody wykrywania nowotworu gruczołu krokowego, ale dzięki regularnym badaniom urologicznym, najlepiej wykonywanym co roku, można wcześnie go rozpoznać, co ma decydujące znaczenie dla powodzenia leczenia - podkreślił dr Sosnowski. 

Gdy pojawią się pierwsze objawy, takie jak częste oddawanie moczu w nocy, parcia na pęcherz i wąski lub przerywany strumień moczu czy krew w moczu, należy skonsultować się z lekarzem. - Podstawowym badaniem jest badanie per rectum, które pozwala sprawdzić czy nie powiększa się gruczoł krokowy. Pomocna jest też rutynowa analiza moczu oraz badanie fizykalne jamy brzusznej. Można też wykonywać testy PSA, ale trzeba pamiętać, że nie są to badania swoiste dla raka prostaty - podkreślił dr Sosnowski.

Rak to nie wyrok

Specjaliści podkreślają, że rak nie jest wyrokiem śmierci. - Potrafimy pomóc wielu chorym. Nie zawsze konieczne jest stosowanie leczenia agresywnego takiego jak operacja i radioterapia, które mogą powodować zaburzenia erekcji i nietrzymanie moczu – powiedział dr Sosnowski. Leczenie musi być dopasowane do każdego pacjenta i takie, które będzie mógł zaakceptować. - W opinii wielu mężczyzn dbanie o swoje zdrowie i poddawanie się badaniom zwłaszcza urologicznym jest krępujące. Chcemy, by panowie zrozumieli i uwierzyli, że profilaktyka wzmacnia męskość. Ważnym elementem edukacji onkologicznej jest atmosfera  i forma, w jakiej przekazywane są informacje. Nie chodzi o to, aby kogokolwiek straszyć, pouczać lub moralizować, lecz o życzliwą rozmowę wskazującą różne drogi do dbania o swoje zdrowie i życie. Dlatego każde spotkanie edukacyjne, zarówno dla mężczyzn, jak i lekarzy, zaopatrzone jest w moduł psychoonkologiczny – mówi mgr Mariola Kosowicz, kierownik Zakładu Psychoonkologii Centrum Onkologii w Warszawie.