www.superstarsi.pl

W Polsce seniorzy są chorzy i samotni

Zawalczmy o godną, lepszą dla siebie starość

Za 20 lat 1/3 Polaków przekroczy 60. rok życia, a to oznacza, że będzie rosła liczba pacjentów z wieloma chorobami związanymi z wiekiem. To ogromne wyzwanie nie tylko medyczne, ale także społeczne i ekonomiczne. Już dziś kondycja zdrowotna osób w tym wieku nie jest dobra. Osamotnienie, choroby, brak pieniędzy to najpoważniejsze problemy Polaków po 55. roku życia - wynika z ogólnopolskiego badania seniorów.

Według autorów badania PolSenior, z braku pieniędzy wynika izolowanie się czy ograniczanie kontaktów społecznych.  Według autorów badania PolSenior, z braku pieniędzy wynika izolowanie się czy ograniczanie kontaktów społecznych.

Zakończony pod koniec 2011 roku polski program PolSenior pt.:„ Aspekty medyczne, psychologiczne, socjologiczne i ekonomiczne starzenia się ludzi w Polsce”, w którym oceniono populacje starszych mieszkańców naszego kraju wykazał silne zróżnicowanie populacji osób starszych. O ile osoby do 80. roku życia są na ogół w niezłej kondycji zdrowotnej, o tyle osoby zaliczane do tzw. IV wieku, czyli powyżej 80. roku życia znacznie częściej chorują. - Jeżeli zatem mówimy, że ponad 1/3 osób życia wymaga pomocy w czynnościach dnia codziennego, a 12 proc. po 85. roku życia stałej opieki, to musimy pamiętać że odnosi się to do całej badanej próby, ale wśród 70-latków odsetki te są nieporównanie mniejsze niż wśród 90-latków, np. z badania wynika, że co piątej osobie raz w roku zdarza się upadek, co wiąże się z wieloma urazami, 30 proc. wykazuje cechy depresji, co 6 starsza osoba wykazuje cechy demencji, ale po 90. roku dotyczy to już połowy osób  - mówi prof. Piotr Błędowski, ekonomista z SGH, kierownik projektu.

 

Choroby serca i cukrzyca

Najczęstszymi schorzeniami u osób starszych są: nadciśnienie tętnicze (76 proc. osób) i niewydolność serca. Większość osób w podeszłym wieku zdaje sobie sprawę z tej przypadłości (ponad 75 proc.)  i jest leczona (ok. 70 proc.). Ponadto u 45 proc. seniorów stwierdzono upośledzone wchłanianie glukozy, a u połowy z nich cukrzycę. To jednak nie jedyne choroby. Trzeba pamiętać, że starsi mają zazwyczaj więcej niż jedną chorobę: 30 proc. ma 4 lub więcej schorzeń i przyjmuje ok. 5 leków (10-12 tabletek dziennie). Badanie pokazało też, że seniorzy niechętnie korzystają z dostępnych badań. Aż u kilkunastu procent respondentów dopiero w czasie badania PolSenior wykryto problemy z nerkami czy tarczycą, do tej pory niezdiagnozowane, zaś wielu mężczyzn nigdy nie poddało się testowi wykrywającemu nowotwór gruczołu krokowego. W programie PolSenior wzięło udział 5695 osób - 4979 seniorów po 65. roku życia i 716 osób młodszych, w wieku 55-59 lat. Respondenci byli pytani o stan zdrowia, zarobki, warunki w jakich żyją. Część z nich (ponad 1100 osób) poddano dodatkowym badaniom lekarskim.

 

Słaby wzrok i groźne upadki

Wyniki badania pokazują też, że seniorzy mają kłopoty ze wzrokiem i słuchem. Prawie dwa procent widzi bardzo słabo albo wcale, na zaćmę cierpi prawie co trzeci senior, na jaskrę co 14, a co 50-ty ma zdiagnozowane zwyrodnienie plamki żółtej (tzw. AMD), które w rzeczywistości występuje prawdopodobnie znacznie częściej. Natomiast co trzecia osoba po 65. roku życia gorzej słyszy.

Dzięki badaniu okazało się, że bardzo częsty problem to upadki, które u osób w tym wieku mogą skończyć się złamaniem, a nawet kalectwem (co piąta osoba upadła w ciągu roku przed przeprowadzeniem ankiety, u 40 proc. z nich skończyło się to urazem). Znacznie częściej przewracają się kobiety i to one najczęściej odnoszą różnego rodzaju obrażenia. Prawie co druga starsza kobieta, która się przewróciła doznała szeregu urazów, od stłuczeń i drobnych zranień aż po złamania nóg i kości udowej, których następstwa często bywają bardzo poważne. Podobne konsekwencje notowane są również u ponad 1/3 mężczyzn.

Przesiewowe testy przeprowadzane wśród badanych seniorów wykazały też, że aż połowa z nich może mieć problemy z pamięcią lub łagodne objawy otępienia. Prawie co 20 respondent wykazuje zaburzenie funkcji poznawczych, które uniemożliwiają samodzielne funkcjonowanie.

Jednocześnie osoby starsze dążą do zachowania samodzielności – ponad 60 proc. badanych twierdzi, że nie potrzebuje systematycznej pomocy ze strony bliskich.

 

###

 

Bieda i depresja

Około 10 proc. starszych ludzi deklaruje, że żyje w biedzie. Ten problem jest poważniejszy wśród osób samotnych – w ubóstwie żyje co ósma.

Ale niemal 65 proc. badanych nie ma większych kłopotów z zaspokajaniem swoich potrzeb, a dochody wystarczają im na zakup niezbędnych artykułów i usług. Według autorów badania, z braku pieniędzy wynika izolowanie się czy ograniczanie kontaktów społecznych tylko do najbliższej rodziny. Starszych nie stać na rozrywkę, zajęcia sportowe czy kulturalne. Konsekwencją tego jest często pojawiająca się depresja. Niemal co trzeci starszy człowiek ma jej objawy, a wśród 90-latków więcej jest depresji ciężkiej.

 

Potrzebna strategia działań na rzecz starszych Polaków

Badanie PolSenior trwało cztery lata i sfinansowało je Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego. Wyniki miały posłużyć analizie stanu zdrowia i sytuacji życiowej osób w podeszłym wieku, dzięki której możliwe będzie poprawa warunków socjoekonomicznych i medycznych seniorów w Polsce. – Mamy nadzieję, że dzięki tym badaniom państwo stworzy strategię działań wobec ludzi starszych – podkreśla dr Błędowski.

Główne wnioski płynące z badania to takie, że nie tylko rodzina, ale także państwo i samorząd lokalny powinny wypracować mechanizmy wsparcia osób starszych, że brakuje w Polsce geriatrów, którzy skutecznie zajęliby się starszymi (np. na Mazowszu, w szpitalach nie ma ani jednego oddziału geriatrycznego), powinien być ułatwiony dostęp do lekarzy. Zjawisko starzenia się społeczeństwa wiąże się z potrzebą opracowania strategicznych programów dla ludzi w podeszłym wieku, w oparciu o realne rozpoznanie ich sytuacji zdrowotnej oraz społeczno-ekonomicznej.