Choroba wieńcowa. Długa lista możliwych objawów

Dominujące objawy niedokrwienia ze strony innych narządów

Czasami rozpoznanie choroby wieńcowej w oparciu o zgłaszane przez pacjenta dolegliwości jest bardzo trudne lub wręcz niemożliwe z powodu ich całkowitego kamuflażu przez inne dolegliwości.

Wyobraźmy sobie człowieka, który ma miażdżycę tętnic kończyn dolnych. Chodzenie powoduje u niego bóle nóg (tzw. chromanie przestankowe), które spowodowane są ich niedokrwieniem. Człowiek ten ma również zwężone tętnice wieńcowe, ale o tym nie wie. Kiedy wychodzi na spacer, jego serce - wskutek niedokrwienia - zaczyna się gorzej kurczyć. Natychmiast zmniejsza się ilość krwi pompowanej przez lewą komorę do aorty. Równie szybko zmniejsza się przepływ krwi przez tętnice kończyn dolnych. Zmniejszenie wyrzutu krwi do aorty powoduje bowiem zmniejszenie jej przepływu przez wszystkie tętnice. Kończyny i tak były niedokrwione, więc dalsze pogorszenie ich ukrwienia powoduje ból nóg.

Człowiek zatrzymuje się więc z powodu znanego mu bólu nóg. Nie zdążył jeszcze poczuć bólu za mostkiem, a już odczuł skutki niedokrwienia mięśnia serca. Ból za mostkiem nie pojawi się, bo człowiek ten zatrzymał się, więc serce może trochę odpocząć. Widzimy więc, że u tego pana choroba wieńcowa objawia się chromaniem przestankowym kończyn dolnych, które zresztą jest u niego także objawem miażdżycy tętnic w nogach.

Podobny mechanizm może prowadzić u chorych wieńcowych do zawrotów głowy lub zasłabnięć z powodu niedokrwienia mózgu, gdy upośledzonej drożności tętnic wieńcowych towarzyszy miażdżycowe zwężenie tętnic mózgowych.

Choroba wieńcowa jest przyczyną nie tylko dolegliwości fizycznych (somatycznych). Prawie nieodłącznym jej elementem jest lęk, towarzyszący nie tylko bólom - w miarę utrwalania się świadomości choroby rozwija się u chorego stałe poczucie zagrożenia. Szczególnie traumatyczne, czyli powodujące uraz psychiczny, jest przebycie zawału serca.