Choroba wrzodowa żołądka lub dwunastnicy

Błona śluzowa żołądka produkuje kwaśny sok żołądkowy potrzebny do obrony przewodu pokarmowego i całego organizmu przed inwazją bakterii chorobotwórczych oraz do wstępnego etapu trawienia. Ponieważ kwas solny uszkadza tkanki, błony śluzowe żołądka i dwunastnicy mają specjalną barierę ochronną, której ważnym elementem jest pokrywająca je warstwa śluzu. 

Uszkodzenie bariery prowadzi do penetracji soku żołądkowego w głąb jego ściany. Skutkiem żrącego działania kwasu jest owrzodzenie. Owrzodzenie żołądka lub dwunastnicy to ubytek śluzówki o wymiarze od kilku milimetrów do kilku centymetrów, penetrujący w głąb, do warstwy mięśniowej.

Przyczyny choroby wrzodowej:

 - Nadmierna produkcja kwasu solnego w żołądku. U większości chorych zbyt duże wydzielanie kwasu solnego nie jest jednak pierwotną przyczyną uszkodzenia śluzówki żołądka i dwunastnicy i powstania owrzodzenia.

- Infekcja bakteriami Helicobacter pylori. Bakterie te produkują ureazę, która przekształca mocznik w amoniak. Amoniak pozwala bakteriom żyć w kwaśnym środowisku. Dla śluzówki żołądka jest on szkodliwy. Ponieważ niszczy barierę śluzową i nabłonek żołądka. Dalsze uszkodzenie śluzówki następuje pod wpływem enzymów i toksyn wydzielanych przez bakterie.

- Niesterydowe leki przeciwzapalne, przyjmowane najczęściej z powodu dolegliwości stawowych, oddziałują na śluzówkę żołądka i dwunastnicy bezpośrednio, miejscowo. Nie mniej ważne jest ich działanie ogólne, kiedy wchłoną się do krwi. Działanie miejscowe tych leków polega na ich przenikaniu do nabłonka żołądka i uszkadzaniu jego komórek. Działanie ogólne to blokowanie produkcji substancji zwanych prostaglandynami. Prowadzi to do pogorszenia ukrwienia błony śluzowej, zmniejszenia produkcji śluzu oraz zahamowania procesów naprawczych komórek, co powoduje uszkodzenie mechanizmów obronnych śluzówki. Ogólne działanie niesterydowych leków przeciwzapalnych na śluzówkę żołądka jest przyczyną powstawania owrzodzeń żołądka lub dwunastnicy nawet przy podawaniu tych leków drogą inną, niż doustnie (iniekcje, czopki).