Choroba zwyrodnieniowa stawów

 

Zmiany zwyrodnieniowe kręgosłupa

 

Poszczególne kręgi, z których zbudowany jest kręgosłup, są oddzielone od siebie przez łącznotkankowe tarcze międzykręgowe, zwane popularnie dyskami.

Żeby kręgosłup stanowił w układzie kostnym jedną całość, liczne więzadła łączą poszczególne kręgi ze sobą, a pokryte chrząstką stawy pozwalają na płynne ruchy kręgosłupa.

Ruchy wykonywane przez kręgosłup to równocześnie ruchy ciała - schylane się, obroty, ruchy głowy.

W środku kręgosłupa znajduje się kanał rdzeniowy, którym biegnie rdzeń kręgowy. Na całej jego długości odchodzą od niego nerwy rdzeniowe, tworzące korzenie nerwowe. Korzenie unerwiają całe ciało, opasując je z lewej i prawej strony.

Jeżeli korzeń nerwowy jest drażniony lub uciśnięty przez elementy układu kostno-stawowego kręgosłupa, odczuwane są dolegliwości  w obszarze ciała unerwionego przez ten korzeń. Te dolegliwości to ból i wzmożone napięcie mięśni. Ucisk na korzenie nerwowe wychodzące z rdzenia kręgowego może być skutkiem zwężenia otworu, przez który nerw wychodzi z kręgosłupa. Może też być skutkiem uwypuklania się lub całkowitego wpadnięcia jądra miażdżystego, czyli środkowej, miękkiej części tarczy międzykręgowej, do kanału, w którym biegnie rdzeń kręgowy. Jest to powikłanie dyskopatii.

Dyskopatia oznacza patologiczne zmiany w tarczy międzykręgowej. Tarcza ta zbudowana jest z mocnego pierścienia włóknistego, w środku którego znajduje się galaretowate, miękkie jądro miażdżyste. Jego zadaniem jest amortyzacja wstrząsów, które mogłyby przenosić się wzdłuż kręgosłupa w czasie chodzenia czy innych ruchów.

Jeżeli pierścień włóknisty ulegnie osłabieniu, rozciągnie się lub pęknie, jądro miażdżyste wyślizguje się z tarczy międzykręgowej i wpada do kanału rdzeniowego.

 

 

Dolegliwości zależą od lokalizacji zmian, czyli od miejsca w kręgosłupie, gdzie doszło do uszkodzenia dysku oraz kierunku, w którym przemieściło się jądro miażdżyste. Wypuklina jądra miażdżystego może uciskać na jeden korzeń, może też uciskać rdzeń kręgowy. Czasami zagraża porażeniem kończyn.

Dyskopatia może dotyczyć jednej tarczy międzykręgowej, ale często bywa wielopoziomowa. Najczęstsze umiejscowienie zmian w krążkach międzykręgowych to najbardziej mobilne odcinki kręgosłupa, czyli odcinek szyjny i lędźwiowy. Zmiany w tych częściach kręgosłupa, zagrażające trwałym, uszkodzeniem rdzenia lub ważnych korzeni nerwowych, są wskazaniem do leczenia operacyjnego.

Celem operacji dyskopatii jest usunięcie jądra miażdżystego, będącego przyczyną ucisku na korzenie nerwowe i usztywnianie tej części kręgosłupa, zapewniające jej stabilizację.

Zmiany zwyrodnieniowe kręgosłupa szyjnego powodują bóle i zawroty głowy. Bóle są skutkiem zwiększonego napięcia mięśni karku, przenoszącego się na mięśnie czaszki - tak zwany czepiec. Zawroty głowy są na ogół związane z nieprawidłowym przepływem krwi przez tętnice kręgowe, wtórnym do deformacji kręgosłupa szyjnego. Ucisk na korzenie nerwowe biorące początek w szyjnym odcinku rdzenia kręgowego daje też bóle barku, promieniujące aż do palców rąk, oraz bóle w klatce piersiowej, mogące naśladować dolegliwości wieńcowe. Częste są też mrowienia w palcach i drętwienie rąk.

Ucisk korzeni nerwowych piersiowego odcinka kręgosłupa jest przyczyną bólów zwanych neuralgią międzyżebrową. Nie jest to jedyna przyczyna neuralgii międzyżebrowej - może ona być spowodowana zapaleniem korzeni nerwowych (na przykład w półpaścu czy po zwykłym przeziębieniu).

Neuralgia międzyżebrowa to ból ściany klatki piersiowej, najczęściej asymetryczny, opasujący jej lewą lub prawą połowę. Jest zwykle silny i zwiększa się przy głębokim oddychaniu lub kaszlu. Ból wyraźnie nasila się podczas uciskania ściany klatki piersiowej.

Bóle zlokalizowane po lewej stronie, w okolicy przedsercowej, budzą często niepokój, że pochodzą z serca.