Osteoporoza. Co o kościach wiedzieć powinniśmy

Słowniki medyczne definiują osteoporozę jako chorobę kości, powodującą zanik tkanki kostnej postępujące rozrzedzenie struktury kostnej. Kości nadmiernie porowate (zrzerzotniałe) są równocześnie kruche i ulegają złamaniom pod wpływem nawet niewielkich urazów. Mniej drastyczną postacią zaniku kostnego jest osteopenia (mało kości). Nazwa ta oznacza zmniejszenie masy kostnej stopniu niezagrażającym złamaniami. Osteopenia jest stanem poprzedzającym osteoporozę.

Wydawać by się mogło, że kość jest twarda, ma dużą odporność mechaniczną i zachowuje ją przez całe życie człowieka. Rzadko zdajemy sobie sprawę, że jest to żywa tkanka, podobnie jak mięśnie, skóra, śluzówki, tylko inaczej zbudowana. Dopiero złamania kości uświadamiają nam jak bardzo są wrażliwe i żywotne, skoro potrafią się zrastać. 

Kość zbudowana jest nie tylko z soli mineralnych, zawiera komórki oraz substancje organiczne - białka. Żyje i ulega ciągłym zmianom - tzw. przebudowie. Co więcej, tkanka kostna jest bardzo wrażliwa na działanie szkodliwych czynników i rozmaite zmiany,  zachodzące w organizmie.

Funkcje pełnione przez kości:

Podporowa, pozwala utrzymać odpowiednią postawę i zapewnia prawidłową budowę ciała.

Kości są podstawowym elementem każdego stawu i na nich znajdują się miejsca przyczepu mięśni. Od tej funkcji zależy możliwość ruchu – zmian pozycji, przemieszczania się.

Niektóre kości stanowią ochronę dla organów wewnętrznych, np. narządy klatki piersiowej są osłonięte przez tworzące ją żebra, kręgosłup i mostek, mózg - przez kości czaszki.

Kości są magazynem soli mineralnych, w szczególności wapnia. Kiedy organizmowi brakuje wapnia i nie dostarczymy go w porę z pokarmem, pobiera wapń z kości.

Tkanka kostna zawiera żywe elementy - komórki kościotwórcze (osteoblasty), komórki kościogubne (osteoklasty), oraz osteocyty. Otoczone są tzw. macierzą kostną, zbudowaną z białek (głównie kolagenu) wysycanych solami wapnia.

Budowa kości

Kość nie jest jednolitą masą. Jej budowa przestrzenna jest skomplikowana - beleczki kostne tworzą mocne rusztowanie, umożliwiające wytrzymywanie dużych obciążeń. Istnieje pojęcie tzw. mikroarchitektury tkanki kostnej. Jest ona tak samo ważna dla wytrzymałości mechanicznej kości, co masa kości i zawartość w nich soli mineralnych.