Zgaga

Zgaga to uczucie pieczenia, które lokalizuje się za dolną częścią mostka i zwykle promieniuje do góry. Zgaga jest spowodowana refluksowym zapaleniem przełyku, czyli odczynem zapalnym w śluzówce przełyku wskutek cofania się kwasu solnego z żołądka. Kwas żołądkowy może cofać się aż do gardła, powodując podrażnienie śluzówki.

Intensywność zgagi bywa różna - od uczucia ciepła za mostkiem, poprzez wyraźne pieczenie, po silny, palący ból, trudny do odróżnienia od bólu wieńcowego, czy nawet zawałowego.

Zgaga to przykra dolegliwość, zdarzająca się wielu osobom, niezależnie od wieku. Często dokucza kobietom w ciąży. U osób starszych, występowaniu zgagi sprzyja zmiana sylwetki ciała - przygarbienie pleców i związane z tym skrócenie tułowia. Zmiany w tkankach i osłabienie zwieracza wpustu żołądka, wynikające z procesów starzenia się organizmu to jej druga przyczyna. Jako kolejną można wymienić wzdęcia brzucha wtórne do zmian w jelicie grubym (uchyłkowatość, jelito drażliwe) oraz zmniejszenia ilości soków trawiennych produkowanych przez trzustkę i wątrobę. Wzdęcie wpływa na położenie żołądka - unosi go w stronę przepony, co ułatwia wydostawanie się soku żołądkowego do przełyku - tak zwany refluks żołądkowo- przełykowy.

Mechanizm prowadzący do refluksu przełykowego i zgagi to niewydolność wpustu żołądka. Czasami niewydolność wpustu jest spowodowana obecnością przepukliny rozworu przełykowego przepony. W tej patologii żołądek nie znajduje się w całości w jamie brzusznej, pod przeponą; jego część wślizguje się przez otwór w przeponie do klatki piersiowej. Taka zmiana anatomii ułatwia "ulewanie" się kwasu żołądkowego do przełyku.

Refluks towarzyszy też często chorobie wrzodowej. Ocenia się, że występuje on u około 50 procent osób z chorobą dwunastnicy i u nieco mniejszego odsetka osób cierpiących na chorobę wrzodową żołądka. Osoby te, poza bólami wrzodowymi, odczuwają zgagę.

Co wzmaga zgagę?

Niektóre czynniki nasilają zgagę lub prowokują jej wystąpienie. Są to przede wszystkim:

• pozycja leżąca;
• ciężkostrawny posiłek;
• cukier i słodycze.

O ile dwie pierwsze przyczyny są raczej oczywiste - czynnik mechaniczny i duża produkcja soków trawiennych, to trzeci czynnik wydaje się nieprawdopodobny. Jednak osoby cierpiące na zgagę dobrze wiedzą, że to prawda. Cukier powoduje rozluźnienie zwieracza wpustu żołądka, czyli miejsca, w którym przełyk łączy się z żołądkiem i to prowokuje zgagę u osób dotkniętych niewydolnością wpustu.