Klasyfikacje nadciśnienia tętniczego

Nadciśnienie tętnicze jest chorobą. U osób nim dotkniętych utrzymuje się podwyższone ciśnienie krwi w układzie tętniczym - skurczowe powyżej 140 mmHg i/lub rozkurczowe ponad 90 mmHg.

Tętnice doprowadzają krew do wszystkich narządów i tkanek. Krew ta jest bogata w tlen i inne substancje potrzebne do życia. Wypływa z lewej komory, przez którą jest tłoczona do aorty, a stąd pulsacyjnie przepływa przez coraz mniejsze tętnice i tętniczki, aż do naczyń włosowatych. Naczynia włosowate mają bardzo delikatne ścianki, dzięki temu tlen, glukoza i inne ważne składniki łatwo przedostają się do tkanek. Jednakże krew nie dopłynęłaby do odległych części ciała, gdyby nie była pompowana przez serce pod odpowiednim ciśnieniem.

Ciśnienie, które jest wytworzone w tętnicach w czasie skurczu lewej komory nazywamy ciśnieniem skurczowym. Gdy komora ulega rozkurczowi, aby napełnić się nową porcją krwi, ciśnienie w tętnicach spada do wartości zwanej ciśnieniem rozkurczowym.

Jak klasyfikujemy nadciśnienie tętnicze i dlaczego?

Aby w pełni opisać chorobę nadciśnieniową nie wystarczy wskazanie podwyższonych wartości ciśnienia.  Ważne są także:

• Etiologia, czyli przyczyna wystąpienia choroby. Lekarze wyróżniają nadciśnienie tętnicze pierwotne, inaczej – samoistne oraz wtórne, czyli spowodowane inną chorobą.
• Stopień jej zaawansowania, wyrażający się spowodowanym przez nadciśnienie tętnicze uszkodzeniem różnych narządów.

Norma dla ciśnienia tętniczego krwi została określona arbitralnie, w oparciu o dane epidemiologiczne, pozwalające ustalić, jakie wartości ciśnienia sprzyjają długiemu życiu i chronią przed powikłaniami naczyniowymi (przede wszystkim udarem mózgowym).

Kiedyś panowało powszechne przekonanie, że prawidłowe ciśnienie skurczowe to „100 plus wiek”, (czyli, że osoba 40-letnia powinna mieć ciśnienie około 140 mmHg, 60-letnia – 160 mmHg itd.). Badania epidemiologiczne obaliły jednak tę teorię, a Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) ustaliła zakres normy oraz podział nadciśnienia tętniczego na stadia, w zależności od jego wysokości i występowania powikłań narządowych, czyli zaburzeń czynności narządów, a później także uszkodzenia ich struktury - przede wszystkim serca, mózgu, nerek i siatkówek, spowodowanych wysokim ciśnieniem krwi w naczyniach tętniczych.

Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) opracowała klasyfikację nadciśnienia w zależności od jego wysokości, rozszerzoną przez Międzynarodowe Towarzystwo Nadciśnienia Tętniczego (ISH – International Society of Hypertension).

Mamy w niej pojęcia:

• Optymalnego ciśnienia tętniczego – poniżej 120/80,
• Prawidłowego ciśnienia tętniczego – poniżej 130/85,
• Prawidłowego – wysokiego ciśnienia tętniczego, mieszczącego się w granicach 130-139/85-89.
• Wartości ciśnienia powyżej 140/90 określa się mianem nadciśnienia tętniczego.

Jeżeli podwyższona jest tylko jedna z wartości - ciśnienie skurczowe lub rozkurczowe - mówimy o izolowanym nadciśnieniu skurczowym lub izolowanym nadciśnieniu rozkurczowym. Izolowane nadciśnienie skurczowe jest często związane z wiekiem. Można śmiało powiedzieć, że większość z nas doczeka się kiedyś nadciśnienia tętniczego, ponieważ z wiekiem twardnieją tętnice, a to prowadzi do wzrostu ciśnienia skurczowego.