Choroba refluksowa przełyku. Przepuklina rozworu przełykowego

Patologia przewodu pokarmowego, spowodowana refluksem, czyli cofaniem się soku żołądkowego do przełyku prowadzi do uszkodzenia śluzówki przełyku, która w przeciwieństwie do śluzówki żołądka, nie jest odporna na działanie kwasu solnego. W błonie śluzowej przełyku rozwija się przewlekły stan zapalny. Ulega on zaostrzeniu, gdy zwiększa się produkcja kwasu w żołądku lub gdy zaistnieje sytuacja ułatwiająca cofanie się soku żołądkowego.

Cofanie się zawartości żołądka do przełyku jest spowodowane niewydolnością tak zwanego wpustu żołądka. Wpust żołądka, czyli miejsce jego połączenia z przełykiem, zaopatrzony jest w zwieracz. Zwieracz wpustu to okrężny mięsień, zaciskający się jak pierścień w miejscu przejścia przełyku w żołądek. Jest to mechanizm chroniący przełyk przed przedostawaniem się doń kwaśnej treści żołądkowej. Niesprawność zwieracza jest równoznaczna z brakiem tej ochrony.

Choroba refluksowa przełyku może też być związana z obecnością przepukliny rozworu przełykowego przepony. Jest to nieprawidłowość anatomiczna, polegająca na wślizgiwaniu się części żołądka do klatki piersiowej. W warunkach prawidłowych żołądek w całości mieści się pod przeponą, w jamie brzusznej. Poszerzenie otworu w przeponie, przez który powinien przechodzić tylko przełyk, prowadzi do przemieszczenia się części żołądka do klatki piersiowej. Ta część żołądka znajduje się wówczas za wysoko w stosunku do ujścia przełyku. Jest to ułatwienie dla powstania refluksu - kwas z żołądka łatwo wlewa się do przełyku.

Przepuklina rozworu przełykowego przepony może mieć różne rozmiary. Czasami jest to tylko niewielki fragment żołądka, który wydostał się ponad przeponę. Bywa jednak, że do klatki piersiowej przedostaje się cały żołądek. Jest to stan niebezpieczny - w klatce piersiowej jest za mało na to miejsca.

Ucisk na worek osierdziowy i płuca może wywołać objawy niewydolności oddechowej i krążenia. Niezbędne jest wtedy pilne leczenie chirurgiczne.

Komu zagraża choroba refluksowa przełyku?

Miewają ją ludzie w każdym wieku. To częsta dolegliwość ludzi żyjących w stresie, a także kobiet w ciąży. W podeszłym wieku, niewydolność wpustu żołądka i przepuklina rozworu przełykowego przepony mogą być skutkiem osłabienia (zwiotczenia) mięśni przepony i przełyku. Do refluksu żołądkowo-przełykowego dochodzi łatwiej u osób otyłych, u których większe ciśnienie w jamie brzusznej wypycha żołądek w górę, do klatki piersiowej.

Objawy choroby refluksowej

Niezależnie od podłoża anatomicznego - niewydolności zwieracza wpustu żołądka, czy też obecności przepukliny rozworu przełykowego, podstawowym objawem podrażnienia przełyku przez kwaśny sok żołądkowy jest zgaga - piekący ból zamostkowy. Zgaga o niedużym nasileniu może dawać czasem zaledwie odczucie ciepła w przełyku. Zgadze mogą towarzyszyć także kurczowe bóle przełyku, ponieważ stan zapalny śluzówki prowadzi do nieprawidłowej pracy także mięśniówki.