Bóle brzucha w późniejszym wieku. Zmiany w przewodzie pokarmowym

Starzenie dotyka narządów jamy brzusznej tak samo, jak skóry czy stawów. Śluzówka przewodu pokarmowego regeneruje się trudniej. Gruczoły, których zadaniem jest produkcja i wydzielanie soków trawiennych, stają się mniej wydajne.  Te zmiany w przewodzie pokarmowym bywają przyczyną różnych dolegliwości.

Zmniejszona ilość soku żołądkowego lub enzymów trzustkowych, to przyczyna zaburzeń trawienia. Zmiany w funkcjonowaniu każdego narządu jamy brzusznej mogą być źródłem kłopotów zdrowotnych u ludzi w podeszłym wieku.

W jamie brzusznej mieści się wiele narządów. Choroby tych narządów dają charakterystyczne dolegliwości, które często umożliwiają postawienie diagnozy nawet bez wykonywania badań dodatkowych.

Zdarzają się jednak dolegliwości nietypowe lub takie, które można przypisać różnym schorzeniom. Obok wielu innych przyczyn, ból brzucha może być spowodowany ostrym stanem zapalnym w jamie brzusznej. Postawienie właściwego rozpoznania umożliwia zastosowanie odpowiedniego leczenia, nierzadko chirurgicznego.

Najczęstsze przyczyny bólów brzucha

Nieżyt oraz choroba wrzodowa żołądka lub dwunastnicy. Ból zlokalizowany jest zwykłe wysoko, w dołku podsercowym, lub w prawym podżebrzu. Na ogół jest silny, trwa kilka godzin lub dłużej, ustępuje i nawraca. Czasem ból o umiarkowanym natężeniu utrzymuje się przez wiele dni, okresowo nasilając się. W chorobie wrzodowej żołądka ból może być prowokowany spożyciem posiłku.

W chorobie wrzodowej dwunastnicy występują bóle głodowe, które spożycie posiłku łagodzi. Osoby z chorobą wrzodową miewają sezonowe zaostrzenia dolegliwości - na wiosnę i jesienią. Nietypowa dla danej pory roku pogoda, na przykład ocieplenie w zimie lub chłód i deszcze w lecie mogą zwiększać częstość zaostrzeń choroby wrzodowej.

Wrzód żołądka lub dwunastnicy to nadżerka w śluzówce, która może mieć różne rozmiary. Zdarza się, że odsłonięte naczynie krwionośne w obrębie tej nadżerki pęka. Występuje wtedy krwawienie z wrzodu, objawiające się smolistymi stolcami (strawiona krew ma kolor czarny). Przy masywniejszych krwawieniach występują wymioty treścią o wyglądzie fusów od kawy (nadtrawiona krew).

Owrzodzeniu dwunastnicy lub żołądka towarzyszy na ogół stan zapalny śluzówki poza miejscem owrzodzenia. Przyczyną choroby wrzodowej może być zakażenie bakterią Helicobacter pylori. Leczenie odpowiednimi antybiotykami może doprowadzić do wyeliminowania tych bakterii i ustąpienia objawów. U wielu osób jednak zakażenie nawraca.

Choroba wrzodowa ma zwykle charakter przewlekły. Osoby, które na nią cierpią, znają na ogół charakter bólu i potrafią rozpoznać zaostrzenia choroby.

Potwierdzenie diagnozy uzyskuje się w badaniu gastroskopowym. Badanie to jest szczególnie ważne, gdy zachodzi jakiekolwiek podejrzenie raka żołądka.

Chorobie wrzodowej może towarzyszyć zgaga, która jest efektem nadprodukcji i cofania się kwasu solnego do przełyku przez niewydolny zwieracz wpustu żołądka (okrężny mięsień zamykający światło wpustu, czyli miejsca połączenia przełyku z żołądkiem).

Osoby cierpiące na chorobę wrzodową muszą z dużą rozwagą przyjmować leki, gdyż wiele z nich może uszkadzać śluzówkę żołądka i zaostrzać dolegliwości. Dotyczy to szczególnie leków przeciwbólowych i przeciwzapalnych.