Bóle brzucha w późniejszym wieku. Zmiany w przewodzie pokarmowym

Kamica pęcherzyka żółciowego może przebiegać bezbólowo. Jednak nawet bezobjawowy przebieg nie wyklucza możliwości wystąpienia ataków kolki. Zdarzają się one po błędach dietetycznych - zjedzeniu tłustego, smażonego posiłku, jajek, czekolady. Wymienione produkty pobudzają skurcz pęcherzyka żółciowego. Znajdujące się w nim złogi (kamienie) mogą utknąć w ujściu pęcherzyka, powodując silny ból. Charakterystyczny dla kolki żółciowej ból umiejscawia się pod prawym łukiem żebrowym, jest opasujący i promieniuje do pleców, pod prawą łopatkę. Nasila się po lekkim uderzeniu pięścią (wstrząsaniu) dolnych żeber po prawej stronie. W ostrym ataku kolki żółciowej bólowi towarzyszą na ogół wymioty. Powtarzające się ataki lub przedłużająca się kolka są wskazaniem do operacyjnego usunięcia pęcherzyka żółciowego. W przeciwnym razie stan zapalny pęcherzyka, towarzyszący kamicy może nasilić się, co prowadzi do powstania ropniaka pęcherzyka i zapalenia otrzewnej.

Badaniem, które w nieinwazyjny sposób pozwala rozpoznać kamicę pęcherzyka żółciowego, jest ultrasonografia (USG) jamy brzusznej.

Bóle wątroby, wbrew powszechnemu mniemaniu, nie są dolegliwością częstą. Wątroba boli, gdy napina się otaczająca ją osłonka z tkanki łącznej, tak zwana torebka. Torebka wątroby ulega rozciągnięciu, gdy wzrasta objętość wątroby. Zdarza się to w przypadku niewydolności prawej komory serca. Występuje wówczas tak zwane przekrwienie bierne (czyli zaleganie krwi) w narządach jamy brzusznej. Jest to rodzaj obrzęku. Pacjenci cierpiący na niewydolność prawej komory odczuwają bolesne rozpieranie w okolicy wątroby, czyli pod prawym łukiem żebrowym. Obrzęk wątroby i związany z tym ból może towarzyszyć także zapaleniu wątroby.

Ból w nadbrzuszu po ciężkostrawnym posiłku, który wiele osób wiąże z wątrobą, pochodzi na ogół z jelita grubego, którego spora część (poprzecznica) przebiega pod przeponą, w nadbrzuszu.

Kolka nerkowa, czyli atak bólu spowodowany przesuwaniem się złogu (kamienia) z nerki przez moczowód, również może być odczuwana jako ból brzucha. Charakterystyczne dla tego bólu jest promieniowanie w dół, do cewki moczowej. Chory odczuwa także częste parcie na mocz. Ból w kolce nerkowej nasila się przy wstrząsaniu (lekkim uderzaniu pięścią) okolicy lędźwiowej, po stronie nerki, z której pochodzi złóg. Po przesunięciu się kamienia do pęcherza zostaje wydalony z moczem. W moczu może pojawić się krew. Jeżeli kolka nie ustępuje po lekach rozkurczowych, konieczna jest interwencja urologiczna (usunięcie złogu z moczowodu lub operacja).

Do potwierdzenia rozpoznania często wystarcza badanie USG. Nawet jeśli nie udaje się uwidocznić złogu, który przesunął się do moczowodu, widoczne jest poszerzenie miedniczki nerkowej będące skutkiem utrudnienia odpływu moczu. Jeżeli konieczne jest dokładne określenie lokalizacji i wielkości kamienia nerkowego, wykonuje się prześwietlenie, poprzedzone dożylnym podaniem kontrastu - tak zwaną urografię.