Bóle w klatce piersiowej

Bóle zlokalizowane w klatce piersiowej mogą mieć różne pochodzenie i często trudno zdiagnozować ich przyczynę bez wykonania specjalistycznych badań. Źródłem bólu może być: serce, aorta, układ oddechowy, przełyk, ściana klatki piersiowej, choroby narządów jamy brzusznej.

Bóle pochodzące z serca to bóle osierdziowe lub wieńcowe.

Ból wieńcowy

Ból wieńcowy jest skutkiem niedokrwienia mięśnia serca i gromadzenia się w nim różnych produktów beztlenowej przemiany materii. Podrażniają one receptory włókien nerwowych, powodując odczucie bólu. Typowa lokalizacja bólu wieńcowego to okolica zamostkowa. Ma on zwykle rozległe promieniowanie. Miejsca bólu nie da się wskazać jednym czy dwoma palcami, raczej całą dłonią. Promieniuje on na całą klatkę piersiową, do barków, ramion, żuchwy, szczęki. Może też przeszywać klatkę piersiową, promieniując do kręgosłupa. Często jednak lokalizacja i promieniowanie bólu wieńcowego są nietypowe. Może on być odczuwany w nadbrzuszu, naśladując dolegliwości wrzodowe, lub w przełyku i gardle, przypominając zgagę.

Czasem nie ma bólu za mostkiem, tylko po lewej lub po prawej stronie klatki piersiowej. Wtedy pierwszą myślą jest podejrzenie neuralgii międzyżebrowej. Zdarzają się - choć rzadko - nawet takie przypadki, że ból wieńcowy lokalizuje się tylko w jednym łokciu lub zębach.

Bóle wieńcowe miewają różny charakter - gniotący, rozrywający, piekący. Niektórzy pacjenci odczuwają ciężar w klatce piersiowej. Równolegle z bólem występuje często uczucie lęku i duszność. Ból wieńcowy trwa kilka do kilkunastu minut. Ustępuje w trakcie odpoczynku lub po przyjęciu pod język nitrogliceryny.

Charakterystyczny jest związek bólu z wysiłkiem fizycznym. Nie musi to być jakaś bardzo ciężka praca. Wysiłkiem dla niedokrwionego serca jest zwykłe chodzenie. Ból zaczyna się w trakcie chodzenia i powoli ustępuje w momencie zatrzymania się. O ból wieńcowy łatwiej, gdy wysiłkowi towarzyszy pośpiech lub jakiekolwiek inne napięcie psychiczne. Czynniki prowokujące występowanie dolegliwości wieńcowych to także wyjście na zimne powietrze i wietrzna pogoda.

Podobny charakter i lokalizację ma ból towarzyszący zawałowi serca. Jest on jednak znacznie silniejszy od bólu wieńcowego, trwa dłużej (od pół godziny do kilku, kilkunastu godzin) i nie ustępuje po nitroglicerynie.

Bóle osierdziowe

Bóle osierdziowe występują w zapaleniu osierdzia. Jest to schorzenie o podłożu wirusowym. Zdarza się także zapalenie osierdzia po zawale serca lub operacjach kardiochirurgicznych, jako skutek odczynu immunologicznego organizmu na uszkodzone komórki serca (rodzaj autoagresji). Osierdzie osłania serce od zewnątrz i tworzy worek, oddzielający je od narządów klatki piersiowej. Zmienione zapalnie blaszki osierdzia trą o siebie w czasie każdego cyklu pracy serca (skurcz i rozkurcz), co wyzwala bardzo silny ból w klatce piersiowej, w okolicy przedsercowej. Ból nasila się w pozycji leżącej i przy głębokim oddychaniu. Zapalenie osierdzia rozpoznaje lekarz w oparciu o zgłaszane przez pacjenta dolegliwości, słyszalny nad sercem szmer - tzw. tarcie osierdziowe i badania dodatkowe (EKG, echokardiogram).