Niedobory żywieniowe i zdrowotne problemy z tym związane

U ludzi w podeszłym wieku zdarzają się różne niedobory składników odżywczych, wynikające czasem nie ze zbyt ubogiego jadłospisu, a z zaburzeń trawienia i wchłaniania, związanych z problemami zdrowotnymi.

Braki w uzębieniu, to pierwsza i niebagatelna przyczyna złego trawienia. Żeby przewód pokarmowy mógł strawić pożywienie, konieczne jest jego rozdrobnienie. Niedokładnie pogryziony pokarm trafia do żołądka, następnie dociera do jelita i - wskutek niedostatecznego rozłożenia na najprostsze składniki przez soki trawienne - nie dostarcza organizmowi wszystkiego, co jest potrzebne do życia.

Choroby uszkadzające śluzówkę przewodu pokarmowego (na przykład choroba wrzodowa, zapalenie jelit), mniejsza wydolność wątroby i trzustki, to kolejne przyczyny zaburzeń trawienia i gorszego wchłanianie składników pokarmowych w jelitach.

Starsze osoby często źle tolerują niektóre produkty spożywcze - miewają po nich wzdęcia, bóle brzucha, biegunki. Z tego powodu wykluczają je z diety. Dotyczy to najczęściej mleka, świeżych owoców i warzyw.

Co powinna zawierać zdrowa dieta

Dostarczenie organizmowi wszystkich substancji, od których zależy życie i funkcjonowanie narządów, wymaga stosowania diety urozmaiconej. Konieczne jest spożywanie produktów, które zawierają różnorodne składniki odżywcze. Organizm potrzebuje stałej dostawy surowców do budowy i odbudowy różnych struktur komórkowych, do pracy komórek i działania enzymów.

Te surowce to:

Białka, które służą organizmowi jako budulec. Z pozyskanych z nich aminokwasów organizm tworzy własne białka. Wśród białek zawartych w produktach spożywczych nie wszystkie są pełnowartościowe. Białko pełnowartościowe to takie, które zawiera wszystkie aminokwasy niezbędne. Aminokwasy niezbędne organizm pozyskuje z pożywienia. Nie jest w stanie sam ich wyprodukować. Komplet aminokwasów niezbędnych zawierają tylko białka w produktach pochodzenia zwierzęcego (mięso, jaja, mleko i jego przetwory) oraz rośliny strączkowe, na przykład fasola, groch. Warzywa inne niż strączkowe, nie mają wszystkich aminokwasów niezbędnych.

Węglowodany - podstawowe źródło energii. Dostarczają jej organizmowi, ulegając przemianie tlenowej, nazywanej spalaniem. Węglowodany, to inaczej cukry. Dzielimy je na proste i złożone. Przykładem cukrów prostych są glukoza, fruktoza i laktoza. Do cukrów złożonych należą sacharoza (inaczej - cukier buraczany) oraz skrobia. Sacharoza jest dwucukrem, to znaczy jej cząsteczka zbudowana jest z jednej cząsteczki glukozy i jednej cząsteczki fruktozy. Skrobia jest wielocukrem, co oznacza, że jej rozłożenie w przewodzie pokarmowym do cukrów prostych przebiega w kilku etapach. Skrobia znajduje się w ziemniakach i produktach zbożowych. Cukry proste zawiera miód (glukozę i fruktozę), mleko (laktozę) i owoce (fruktozę).

Tłuszcze, wśród nich nienasycone kwasy tłuszczowe. Tłuszcze mają znaczenie jako budulec błon komórkowych, są wykorzystywane do transportu różnych substancji we krwi; są też magazynem energii. Od obecności tłuszczów w diecie zależy wchłanianie z przewodu pokarmowego niektórych witamin (A, D, E, K). Wśród kwasów tłuszczowych znajdują się również nienasycone kwasy tłuszczowe niezbędne (linolowy, linolenowy i arachidonowy), które określamy mianem witaminy F. Źródłem nienasyconych kwasów tłuszczowych są oleje roślinne i tłuszcz rybny.