Niedobory żywieniowe i zdrowotne problemy z tym związane

Kwas foliowy (folacyna) bierze udział w przemianie aminokwasów, zasad purynowych i pirymidynowych. Jego niedobór jest przyczyną niedokrwistości megalobastycznej. Pokarmowe źródła folacyny to szpinak, botwina, arbuz, dynia, kapusta, ziemniaki, mleko, jaja, groszek zielony, marchew, pełnoziarnisty chleb, kasza jęczmienna, drożdże, wołowina, wątroba wołowa. Długotrwałe gotowanie niszczy tę witaminę.

Mikroelementy i makroelementy to pierwiastki, bez których nie może się odbywać proces tworzenia tkanki kostnej, praca mięśni i komórek nerwowych, działanie hormonów i enzymów. Do makroelementów należą sód, potas, wapń, fosfor, magnez, chlor, siarka, żelazo. Wśród mikroelementów (pierwiastków śladowych) wymienić można selen, cynk, miedź, mangan, jod, fluor, kobalt, molibden, chrom, krzem, wanad, cynę. Pokrycie zapotrzebowania na te składniki wymaga bardzo urozmaiconej diety. Większość z nich - ale nie wszystkie naraz - znajduje się w mleku, produktach zbożowych z pełnego przemiału, kakao, warzywach, owocach, owocach morza, mięsie.

Woda - nie wolno pominąć tego składnika diety.

W podeszłym wieku utrzymywanie prawidłowego nawodnienia organizmu jest szczególnie ważne, ponieważ od tego zależy wypełnienie łożyska naczyniowego i prawidłowy przepływ krwi przez narządy wewnętrzne, w tym mózg, nerki i wątrobę.

Niedostateczne nawodnienie organizmu może być przyczyną spadków ciśnienia i zasłabnięć oraz pogorszenia funkcji nerek, aż do wystąpienia ich niewydolności. Tak się składa, że z nieznanych przyczyn ludzie w podeszłym wieku mają upośledzone pragnienie. Bardzo trudno jest skłonić starszą osobę do wypijania odpowiednich ilości płynów. Warto pamiętać, że łatwiej jest wypić wielokrotnie w ciągu dnia małe porcje, niż od razu pełną szklankę wody czy innego napoju. Odpowiednia ilość płynów to około 1,2 - 1,5 l dzienne. Więcej (do 1,8 - 2,0 l) trzeba pić w czasie upałów, a także, w trakcie chorób przebiegających z gorączką.

Jak zapobiec niedoborom pokarmowym?

Podstawowe zasady racjonalnego odżywiania się seniora to, jak najbardziej urozmaicona dieta, zawierająca produkty z wszystkich grup: mięso, ryby, produkty mleczne, przetwory zbożowe, warzywa, owoce. Największą część powinny stanowić przetwory zbożowe (kasze, pieczywo, makarony - najlepiej z mąki z pełnego przemiału).  W diecie powinien znajdować się olej rzepakowy i oliwa z oliwek, najlepiej w postaci dodatku do surówek i sałatek. Tłuszcz, także oleje roślinne, powinny ograniczyć osoby z nadwagą.

Najlepiej jest spożywać kilka małych posiłków - organizm łatwiej sobie z nimi radzi (łatwiej trawione są małe porcje). Należy wykluczyć z diety produkty, które są źle tolerowane.

Należy unikać posiłków ciężkostrawnych, na przykład smażonych, z dużą ilością tłuszczu. Ciężkostrawny jest też żółty ser, podroby.

Najzdrowsze są potrawy przyrządzane na parze, gotowane i pieczone. Niezdrowy jest smażony tłuszcz, zwłaszcza gdy proces smażenia trwa długo.

Przy brakach uzębienia wskazane jest miksowanie twardszych składników posiłku (na przykład mięsa). Zdrowsze są produkty świeże, niż konserwowe. Konserwy i wędliny zawierają dużo soli. Muszą brać to pod uwagę osoby z niewydolnością krążenia i nadciśnieniem tętniczym.

Jeżeli z przyczyn zdrowotnych niemożliwe jest pełnowartościowe odżywianie się, należy uzupełniać brakujące składniki preparatami farmakologicznymi. Nie należy ich zażywać bez konsultacji z lekarzem.

Uwaga! Witaminy można przedawkować, a nawet zatruć się nimi. Dotyczy to przede wszystkim witaminy   A i D.

Jak leczyć niedobory pokarmowe

Zawsze konieczne jest uzupełnienie brakujących składników (na przykład witamin z grupy B w przypadku zajadów, żelaza w razie niedokrwistości spowodowanej jego niedoborem) oraz racjonalizacja diety. Ustalenie odpowiedniego postępowania to zadanie lekarza internisty. Dla dobrego samopoczucia, energii i witalności warto przede wszystkim zapobiegać niedoborom pokarmowym, starannie dobierając codzienną dietę.