Właściwa dieta seniorów. Uniwersalne zasady
Najważniejsze, aby posiłki dostarczały organizmowi niezbędnych składników, to znaczy: węglowodanów, z których organizm czerpie energię do działania; białek - budulca niezbędnego do odtwarzania zużytych elementów (komórek); tłuszczu - potrzebnego do magazynowania energii i budowy wielu struktur komórkowych; makro i mikroelementów, potrzebnych do budowania tkanek i ich funkcjonowania; witamin - bez których nie mogą się odbywać procesy przemiany materii; wody, która decyduje o pracy wszystkich narządów organizmu.
Dostarczenie organizmowi wszystkiego, co potrzebne, zapewnia tylko dieta urozmaicona. Muszą w niej być produkty zbożowe, warzywa gotowane i surowe, owoce, mleko i jego przetwory, mięso i ryby oraz trochę tłuszczu roślinnego (najlepiej oleju rzepakowego lub oliwy z oliwek). Szczegółowe wytyczne dotyczące jadłospisu zależą od stanu zdrowia danej osoby.
Zalecenia uniwersalne, to:
- Spożywanie pięciu małych posiłków dziennie (zamiast na przykład 2 -3 większych).
- Przygotowywanie potraw na parze, pieczenie, gotowanie w wodzie, natomiast unikanie smażenia.
- Zjadanie porcji warzyw lub owoców w każdym posiłku. Unikanie produktów źle tolerowanych.
- Wypijanie w ciągu dnia co najmniej 5-6 szklanek płynów, a w upały nie mniej, niż 6 - 7.
Przy zaburzeniach trawienia
Wiele osób w podeszłym wieku cierpi na zaburzenia trawienia, dolegliwości jelitowe - bóle, wzdęcia. Żeby je zmniejszyć lub ich uniknąć powinni wykluczyć z diety napoje gazowane (także gazowane wody mineralne), świeże pieczywo, potrawy smażone, gotowaną kapustę i fasolę.
W przyjaźni z błonnikiem
Zdrowa dieta powinna zawierać produkty jak najmniej rafinowane. Uwaga ta odnosi się przede wszystkim do pieczywa i kasz. Więcej wartości ma, na przykład, chleb z mąki z pełnego przemiału niż białe pieczywo pszenne. Także porównanie kaszy manny z płatkami zbożowymi wypada na korzyść płatków.
Dieta zawierająca produkty zbożowe nierafinowane, warzywa i owoce ma odpowiednio dużo błonnika (włókna roślinnego), który odgrywa ważną rolę w regulacji pracy jelit. Błonnik obniża wchłanianie cholesterolu, a także zmniejsza ryzyko raka jelita grubego.
Wzrasta zapotrzebowanie na wapń
U ludzi w starszym wieku wzrasta zapotrzebowanie organizmu na wapń. Jest to związane z zagrożeniem osteoporozą, przed którą odpowiednia podaż wapnia chroni przynajmniej w pewnym stopniu.
Najlepszym źródłem wapnia w diecie człowieka są mleko i jego przetwory.
Niestety, wielu starszych ludzi nie toleruje mleka. Nie pili mleka od czasów dzieciństwa i ich trzustka przestała produkować laktazę - enzym, który trawi cukier mleczny (laktozę). Jeśli osoby te nie tolerują także produktów zakwaszonych (kefiru czy jogurtu) powinny uzupełniać wapń preparatami farmaceutycznymi. Należy to jednak skonsultować z lekarzem. Czasami bowiem przyjmowanie wapnia jest niewskazane (na przykład przy skłonności do kamicy nerkowej).
Problemy z uzębieniem a jedzenie
Wciąż wiele ludzi w starszym wieku ma problemy z uzębieniem. Z powodu niedokładnego rozdrabniania pokarmu tracą z niego wiele cennych składników, gdyż pokarm nie ulega pełnemu strawieniu. W takich wypadkach warto pomyśleć o miksowaniu niektórych produktów spożywczych, na przykład gotowanego mięsa czy bardziej twardych warzyw.