Bóle brzucha w późniejszym wieku. Zmiany w przewodzie pokarmowym

Bóle towarzyszą też chorobom trzustki, takim jak ostre i przewlekłe zapalenie oraz rak trzustki. Ostre zapalenie jest chorobą o burzliwym przebiegu - silnemu bólowi brzucha w nadbrzuszu i lewej połowie towarzyszą wymioty, gorączka i zły ogólny stan chorego. W badaniach laboratoryjnych stwierdza się wysoki poziom diastazy (enzymu trawiennego produkowanego przez trzustkę) we krwi i w moczu. Jest to choroba wymagająca natychmiastowej hospitalizacji. Rokowanie jest w niej poważne. Do ostrego zapalenia trzustki może doprowadzić kamica pęcherzyka żółciowego, ostra infekcja wirusowa, nadużywanie alkoholu, znaczne zaburzenia gospodarki tłuszczowej organizmu (wysoka hipertriglicerydemia).

Zapalenie przewlekłe może być następstwem zapalenia ostrego, które nie zakończyło się pełnym wyleczeniem. Zdarza się u osób nadużywających alkoholu. Jednak przyczyna przewlekłego zapalenia trzustki nie zawsze jest znana. Dolegliwości związane z tą chorobą to bóle brzucha po posiłkach, uporczywe biegunki i wzdęcia. Poprawę trawienia można uzyskać podając preparaty pankreatyny (enzymy trawienne produkowane przez trzustkę, uczestniczące w trawieniu tłuszczów, białek i cukrów). O przewlekłym zapaleniu trzustki świadczy, poza obrazem klinicznym, obecność zwapnień w tym narządzie. Można je uwidocznić w badaniu USG.

Rak trzustki to choroba o poważnym rokowaniu. Rozpoznanie ustala się w oparciu o badania obrazowe (USG, tomografia komputerowa). Jest to patologia trudna do wykrycia we wczesnym okresie rozwoju choroby. Wymaga radykalnego postępowania (usunięcie całej trzustki).

Bóle jelitowe, to poza nieżytem żołądka i chorobą wrzodową najczęstszy problem gastrologiczny osób starszych. Są one odczuwane przy nadmiernym kurczeniu się jelita lub rozciąganiu jego ściany. Jeżeli w jelitach gromadzi się dużo gazów, rozciągają one ścianę jelita powodując silny, kłujący ból, zwany kolką jelitową. Nadmierna kurczliwość ściany jelitowej występuje zwykle przy podrażnieniu śluzówki, na przykład w zatruciu pokarmowym lub stanach zapalnych jelita. Bóle pochodzenia jelitowego mają na ogół falujący charakter - nasilają się i ustępują. Łagodnieją po wydaleniu gazów lub oddaniu stolca. Towarzyszą im na ogół zaburzenia funkcji jelit - zaparcia, wzdęcia, biegunki.

Najbardziej typowe schorzenia, którym towarzyszą bóle jelit to uchyłkowatość jelita grubego, zespół jelita drażliwego i przewlekłe zapalenie jelita.

Bóle mogą się pojawić także u zdrowych ludzi wskutek spożycia wzdymających pokarmów.

Czasami jednak mają one poważniejsze podłoże i wymagają obserwacji w warunkach szpitalnych. Zdarza się to np. w zapaleniu uchyłków jelita grubego, które może dawać objawy niedrożności jelita (silny ból brzucha, zatrzymanie stolca i gazów).

Także miażdżyca naczyń zaopatrujących narządy jamy brzusznej może być przyczyną bólów, spowodowanych niedokrwieniem jelit. Typowe jest wtedy występowanie dolegliwości po posiłkach, kiedy intensywnie pracujące jelito cienkie, zaangażowane w proces trawienia, nie jest dostatecznie ukrwione. Jest to tak zwane chromanie brzuszne.

Groźną przyczyną silnych bólów brzucha jest zator lub zakrzepica tętnicy zaopatrującej jelito, tak zwanej tętnicy krezkowej. Jej następstwem jest martwica ściany jelita. Rokowanie zależy od rozległości zmian martwiczych i możliwości chirurgicznego wycięcia zajętego odcinka jelita.

- Bóle w dolnej części brzucha - podbrzuszu - występują w chorobach odbytnicy (zapalenie, guzki krwawnicze, czyli hemoroidy, nowotwór), narządu rodnego, pęcherza moczowego, gruczołu krokowego i w zmianach zwyrodnieniowych dolnej części kręgosłupa.