Zacznij od wywiadu rodzinnego

W przeciwieństwie do cukrzycy typu 1, która pojawia się zazwyczaj w dzieciństwie i wczesnej młodości, cukrzyca typu 2 była jeszcze kilka dekad temu problemem głównie osób w wieku 60+. Dziś na cukrzycę typu 2 zaczynają chorować osoby znacznie młodsze. Powód? Zła dieta, brak aktywności fizycznej, otyłość, zmiany miażdżycowe. Co robić, żeby nie dopuścić do rozwoju choroby?

Sprawdź czy ktoś chorował w rodzinie

Na pewne czynniki – na przykład obciążenie genetyczne – nie mamy wpływu. Ale wiedząc o tym, że w rodzinie były (lub są) osoby chore na cukrzycę: rodzice, dziadkowie, rodzeństwo, powinniśmy znacznie szybciej wprowadzić prozdrowotne zmiany do swojego stylu życia. Zanim okaże się, że jest na to za późno. W nawyk muszą wejść regularne – powtarzane przynajmniej raz do roku – badania krwi pod kątem poziomu glukozy. Nawet jeśli nie jesteśmy obciążeni genetycznie, a dotychczasowe wyniki badań krwi nie wskazują, że możemy zachorować na cukrzycę, po 45 roku życia należy takie badania powtarzać przynajmniej co rok.

Zadbaj o właściwą masę ciała dla wieku i wzrostu

Obok genetycznych predyspozycji jednym z najważniejszych czynników ryzyka cukrzycy jest otyłość. Utrzymywanie masy ciała odpowiedniej do wieku i wzrostu pomoże zmniejszyć ryzyko zaburzeń, prowadzących do cukrzycy. Jeśli masz skłonności do nadwagi, czy nawet jeśli jesteś zagrożony otyłością – nie rezygnuj z regularnej aktywności fizycznej. Nie tylko dlatego, że ruch sprzyja redukcji masy ciała: sam w sobie odgrywa niezwykle istotną rolę, bo dzięki ćwiczeniom organizm jest lepiej ukrwiony i dotleniony, i dzięki temu lepiej funkcjonuje. Ćwiczenia nie powinny być forsowne, ale regularne – najlepiej codziennie wygospodarować godzinę na szybszy spacer, taniec czy jazdę na rowerze. Oczywiście aktywność fizyczna musi być dostosowana do wieku!

Podstawą profilaktyki otyłości, a co za tym idzie – również cukrzycy, jest zdrowa dieta. Zdrowa, to znaczy racjonalna i zbilansowana. Minimum 4 posiłki dziennie, skomponowane ze zdrowych produktów, pomogą zarówno zredukować wagę, jak i odsunąć ryzyko zaburzeń produkcji insuliny. Posiłki powinny być spożywane regularnie, najlepiej co 3-4 godziny – to zapobiega gwałtownym spadkom cukru we krwi, które skutkują (zwykle) niepohamowanym apetytem i skłonnością do sięgania po to, co jest pod ręką (nawet, jeśli to „coś” to np. czekoladowy baton z karmelem).

Zdrowa dieta, o czym warto pamiętać, nie eliminuje węglowodanów (odstawianie pieczywa, makaronu czy ryżu wręcz nie jest zalecane), ale wymaga zmiany nawyków żywieniowych: zamiast kajzerek z białej mąki trzeba sięgać po pełnoziarniste pieczywo. W zdrowej diecie do minimum trzeba natomiast zmniejszyć ilość spożywanych tłuszczów zwierzęcych oraz cukrów. Warto jeść natomiast więcej warzyw, a także owoców. Co prawda w owocach jest dużo cukrów (więc należy też ich ilość kontrolować), ale w jednych i drugich znajdują się cenne witaminy i minerały. Warzywa i owoce są również bogate we flawonidy, które stymulują produkcję insuliny.  Nie warto natomiast zamieniać produktów zawierających cukier na takie, które słodzone są sztucznymi słodzikami. Słodziki, przyjmowane w nadmiarze, odkładają się w tkankach organizmu i doprowadzają do różnych komplikacji zdrowotnych.

Na działania prozdrowotne powinny zwrócić osoby, u których pojawiło się nadciśnienie tętnicze. Są one bowiem w grupie wysokiego ryzyka zachorowania na cukrzycę.