Profilaktyka przeciwodleżynowa – poradnik
Na powstawanie miejscowej martwicy tkanek, zwanej odleżyną, wpływ ma wiele czynników: ucisk na tkanki, słabe czucie i ukrwienie, zły stan ogólny chorego, podeszły wiek etc. Jak zapobiegać odleżynom? Można m.in. bazować na zaleceniach, wydanych przez krajowego konsultant (1).
Profilaktyka odleżynowa krok po kroku
W każdym szpitalu powinien działać zespół ds. profilaktyki odleżyn - edukujący pracowników, pacjentów i ich rodziny, dokonujący rejestru pacjentów zagrożonych występowaniem odleżyn i podejmujący działania, wnioskujący o zakup środków oraz wyposażenia, a także zajmujący się usprawnieniem funkcjonowania tego typu profilaktyki w jednostce. Po niezbędną wiedzę można udać się do szpitala, jednakże zapobieganie odleżynom w domu to najczęściej walka jednej osoby - opiekuna chorego. Codzienna profilaktyka polega na dokładnym oglądaniu skóry w poszukiwaniu ewentualnych zaczątków odleżyn, nawilżaniu jej przy użyciu naturalnych kosmetyków, szczególnej dbałości o higienę (również miejsc intymnych) oraz nieprzerwanej ochronie przed urazami mechanicznymi, które mogłyby spowodować uszkodzenia skóry. W szpitalu każdego zagrożonego wystąpieniem odleżyn pacjenta powinno się wpisać do rejestru, a następnie dokładnie monitorować i w razie potrzeby rozpocząć leczenie.
Skale oceny ryzyka i stopnie odleżyn
Według zaleceń krajowego konsultanta w sprawie prowadzenia profilaktyki przeciwodleżynowej u osób hospitalizowanych, każdemu przyjętemu do szpitala pacjentowi w ciągu pierwszych dwóch godzin pobytu należy wystawić ocenę zagrożenia ryzyka wystąpienia odleżyn. Można tego dokonać przy użyciu jednej ze skali oceny ryzyka, np. Norton, Douglas lub Waterlow. Punktowe skale różnią się od siebie podlegającymi ocenie czynnikami, dlatego stan tego samego pacjenta według jednego pomiaru określić można jako "duże ryzyko", według innego natomiast "brak zagrożenia". Dla przykładu, w skali Waterlow ocenia się m.in. masę ciała, stan skóry, płeć i wiek, w skali Norton natomiast ogólną kondycję, ruchliwość i stan psychiczny (2).
W domowej profilaktyce i leczeniu odleżyn również można posłużyć się powyższymi sposobami oceny, choć w dokładnej diagnozie niezastąpione jest doświadczenie lekarskie. Gołym okiem natomiast widać różnice między stopniami zaawansowania odleżyn:
1. Blednące zaczerwienienie, bez uszkodzenia mikrokrążenia.
2. Powiększające się zaczerwienienie, uszkodzenie mikrokrążenia, ból, obrzęk.
3. Głębokie uszkodzenie, martwica, widoczna rana.
4. Uszkodzenie do kości, martwica otaczających warstw skóry.
5. Zaawansowana martwica, wdaje się zakażenie ogólne.
Odleżyny - zapobieganie oraz pielęgnacja
Profilaktykę odleżyn wspomaga się również opatrunkami oraz akcesoriami. Każdy oddział szpitalny, w którym hospitalizowani są pacjenci z grupy ryzyka występowania odleżyn bądź z zaobserwowanymi zmianami, powinien być wyposażony w materace zmiennociśnieniowe, poduszki przeciwodleżynowe, podkłady i pokrowce na materace etc. oraz środki o działaniu miejscowym antybakteryjnym, pielęgnacyjnym, nawilżającym i natłuszczającym skórę, łagodzącym podrażnienia, przywracającym pH skóry, a także regeneracyjnym w przypadku jej maceracji (uszkodzenie skóry przez zawilgocenie). Na odleżyny w celu zapobiegania ich rozwinięciu i wspomaganiu gojenia stosować można różnorodne opatrunki. Hydrokoloidowe (Granuflex) stanowią barierę dla drobnoustrojów i bakterii, utrzymują wilgotne środowisko w ranie, a dzięki wodoodporności zapobiegają przenikaniu wody z zewnątrz. W zwalczaniu bakterii w ranach odleżynowych dużą skutecznością wykazują się również opatrunki antybakteryjne (Aquacel Ag Extra i Aquacel Ag Foam) ze srebrem jonowym, które utrzymują działanie nawet do siedmiu dni. Ważne, by opatrunki pochłaniały wydzielinę i zabezpieczały brzegi rany przed wilgocią.
(1) Zalecenia konsultanta Krajowego w dz. Pielęgniarstwa w sprawie prowadzenia profilaktyki odleżyn u pacjentów hospitalizowanych
(2) E. Krupińska Ocena ryzyka powstawania odleżyn przy użyciu dostępnych skal — opis przypadku [w:] Via Medica, tom 20, nr 3 (2012), s. 380-384
Popularne
-
Fiołek afrykański, czyli sępolia fiołkowa
Fiołek afrykański to kwiatek wdzięczny, w mieszkaniu dobrze się trzyma - kwitnie niemal przez...
-
Kwiaty w domu. Wielokrotne kwitnienie storczyka
O tym, co robić, żeby storczyki w doniczce zakwitły drugi raz, a może trzeci i czwarty,...
-
Seks. Zaburzenia erekcji
Rozmowa z Ewą Lisowską-Kanią, psychologiem i seksuologiem, na temat najczęstszej dysfunkcji...
-
Zasiłek dla bezrobotnych. Dla kogo? Ile? Jak długo? Jak szybko?
Co robić, kiedy nagle zostajemy bez pracy i bez żadnych dochodów? Nie panikować (łatwo...
-
Seks po 50-tce i do końca życia
Czy przychodzi moment w życiu człowieka, że powinien powiedzieć - jestem za stary, za stara,...
- Modna kobieta 60+. Jak się ubierać? Czego unikać?
- Polska Babcia i polski Dziadek XXI wieku. Nowy wizerunek
- Azalie doniczkowe. Jakie kupić, jak je pielęgnować?
- Kobieta po 40-tce i jej strój. Co postarza? Co odmładza?
- Włosy kobiet dojrzałych. Fryzury, pielęgnacja
- Rodzaje raka pęcherza moczowego. Profilaktyka, przyczyny, objawy
- Od 15 marca, „Violeta poszła do nieba”, film o genialnej chilijskiej artystce
- Choroby oczu w wieku dojrzałym. Jaskra, zaćma, zwyrodnienie plamki żółtej
- „Myszy i ludzie” z National Theatre na wielkim ekranie
- Saturn w znaku Skorpiona. Co to znaczy?
- Badania mammograficzne ratują życie
- Depresja. Ryzyko zachorowania
- Jak przekazać 1 procent podatku na rzecz organizacji pożytku publicznego?
- Kiedy kończy się młodość? Wyniki sondażu Eurobarometr Active Ageing
- „Don Giovanni” z festiwalu w Salzburgu

- OC taniej - znajdź najlepszą ofertę polisy
- Najpopularniejsze wśród Polaków kuchnie z całego świata
- Czy warto zatrudnić pomoc domową?
- Akupunktura. Pomaga w bólu, w pokonaniu stresu i przemęczenia
- Padaczka. Przyczyny, objawy, leczenie
- Profilaktyka cukrzycy
- Zioła. Warto stosować, ale zawsze po konsultacji z lekarzem
- Zioła. Jak je bezpiecznie stosować? Kiedy mogą zaszkodzić?
- Problemy z zatokami. Objawy, leczenie zapalenia zatok
- Dzień Walki z Otyłością. Jest groźna dla zdrowia i życia
- Przewlekłe zapalenie prostaty. Objawy, leczenie
- Bóle bioder: przyczyny, pierwsze objawy, leczenie
- Bruksim, choroba okluzyjna. Objawy i leczenie
- Nadciśnienie, otyłość, cukrzyca, epilepsja. Jak choroby wpływają na seks?
- Udar cieplny, udar słoneczny: jak zapobiegać, jak leczyć?
- Choroba hemoroidalna: przyczyny, objawy, leczenie
- Przewlekła chrypka może być objawem zmian nowotworowych
- Tętniak aorty brzusznej. Objawy i leczenie
- Choroba nowotworowa. Do czego pacjent ma prawo?
- "Seksualność kobiet. Raport 2016”
- Prawidłowa praca jelit wzmacnia odporność organizmu
- Fakty i mity na temat zakwaszania organizmu
- Pleśń w domu. Przyczyny zagrzybienia i sposoby pozbycia się pleśni
- Wnuki uwielbiają historie opowiadane przez babcię i dziadka
- Smog. Dlaczego jest groźny dla zdrowia? Seniorzy wśród szczególnie narażonych
- Seniorzy mogą podróżować taniej!
- Grzybica ogólnoustrojowa, kandydoza. Przyczyny, objawy, leczenie choroby
- Alergie jesienne: pleśń, roztocza... i nie tylko
- Kręgosłup. Dobry materac i właściwa poduszka
- Aromaterapia. Zasady domowej terapii olejkami eterycznymi
- Leki 75+: ruszył program. Ile zyskają pacjenci?
- Domowe sposoby na bezsenność
- Jest projekt listy bezpłatnych leków dla seniorów!
- Wstrząs anafilaktyczny może się zdarzyć w każdym wieku
- Starość nie czyha za rogiem
- Gdy nie rośnie
- Depresja u osób powyżej 65. roku życia. Objawy, zapobieganie, leczenie
- Oszustwa przez telefon i internet stają się coraz większym problemem
- Werdykt konkursu fotograficznego "Wiosenne przebudzenie!"
- W Warszawie ruszyła klubokawiarnia, w której pracują autyści
- Zaburzenia erekcji. Czy warto stosować suplementy?
- Kamica żółciowa. Objawy, zapobieganie, leczenie
- Bezpłatne leki dla seniorów 75+. Od kiedy? Dla kogo?
- Wyniki konkursu fotograficznego "Złoty wiek!"
- Żywność ekologiczna kontra żywność konwencjonalna
- Żywność ekologiczna. Dlaczego warto wybierać produkty EKO?
- Zespół cieśni nadgarstka. Objawy, leczenie
- Dobra dieta dla osób starszych – mięso jako źródło białka
- Rzym. Poza sezonem jeszcze piękniejszy i niedrogi
- Nowa piramida żywieniowa. Jak zdrowo się odżywiać i żyć?
- Insulinooporność. Objawy, profilaktyka, leczenie
- Zdrowie na talerzu
- Hartowanie organizmu. Zimnym powietrzem, wodą, przez cały rok
- Polacy 50+ sami o sobie: Jesteśmy zadbani, aktywni i ambitni
- Opłakane skutki palenia tytoniu
- Grypa. Polacy się nie szczepią i tracą miliardy złotych
- Chłoniak Hodgkina. Objawy, rokowania, leczenie
- Gdy życie uratować może tylko przeszczep szpiku
- Polacy jedzą coraz więcej zdrowych, roślinnych tłuszczów. I żyją dłużej
- Nowoczesne leczenie raka. Kiedy będzie dostępne dla Polaków?
- Na skok spadochronowy nigdy nie jest za późno!
- Późne macierzyństwo. Ciąża po 45 roku życia
- Rehabilitacja seniorów. Po zawale serca, udarze mózgu, chorobie obłożnej, operacji
- Bielactwo nabyte: przyczyny, objawy, leczenie
- Metody leczenia łysienia
- Syndrom pustego gniazda. Jak się nie bać samodzielności dzieci
- Wyspy greckie. Lesbos
- Polki. Jakie są, co ksztatłuje ich postawy wobec siebie i własnego zdrowia?
- Jak dojrzała kobieta powinna dbać o zdrowie? Badania i zdrowy styl życia potrzebne od zaraz!
- Łuszczyca. Objawy, przebieg choroby, leczenie
- Haluksy. Bolesne konsekwencje źle dobranego obuwia
- Choroby odpasożytnicze. Owsiki, tasiemiec, lamblie groźne dla osób starszych
- Płatności kartowe: wygodne i bezpieczne
- USA i Norwegia wypowiadają wojnę tłuszczom trans. Dlaczego są one tak szkodliwe?
- W Polsce żyje ponad 4 tysiące stulatków. Poznali receptę na długowieczność?
- Osteoporoza. Rehabilitacja i ćwiczenia
- Ból kręgosłupa. Ćwiczenia rehabilitacyjne na kręgosłup
- Choroba zwyrodnieniowa stawów to problem nawet 2 milionów Polaków
- Profilaktyka przeciwodleżynowa – poradnik
- Powiększone węzły chłonne. Infekcja, czy objaw poważnej choroby?
- System ochrony zdrowia nie jest przygotowany do zjawiska starzenia się społeczeństwa
- Szczepienia profilaktyczne osób dojrzałych
- Leki przeciwbólowe. Zasady zażywania
- Sezon grypowy trwa zwykle od stycznia do kwietnia
- „Nasza klątwa” i „Joanna”. Bez Oskara, ale do zobaczenia. Koniecznie!
- Co powinni jeść chorzy na cukrzycę?
- Suplementy diety. Jakie są oznaki niedoborów witamin?
- Jak rzucić palenie? Nikotynowa terapia zastępcza i terapia lekami
- Osteoporoza. Profilaktyka
- Czy osteopenia musi przerodzić się w osteoporozę? Czy możemy temu przeciwdziałać, a jeśli tak, to jak?
- Czy preparaty łagodzące objawy klimakterium, dostępne bez recepty, są skuteczne?
- Żylaki nóg. Przyczyny, objawy, leczenie
- Jak leczyć otyłość?
- Andropauza. Dziesięć pytań sprawdzających objawy
- Mięśniaki macicy. Częsty problem kobiet przed menopauzą
- Choroby oczu w wieku dojrzałym. Jaskra, zaćma, zwyrodnienie plamki żółtej
- Na jakiej podstawie lekarz diagnozuje lub wyklucza chorobę reumatyczną u pacjenta?
- Udar mózgu. Objawy, leczenie, rehabilitacja
- Otyłość brzuszna, Przyczyny i leczenie