Broń się przed kleszczami!

30-40 lat temu o zagrożeniu kleszczami nie słyszał w Polsce nikt. Dekadę temu kleszcze panoszyły się głównie w lasach. Dziś można je spotkać praktycznie wszędzie tam, gdzie jest trawa i drzewa. Powód? Znaczne ocieplenie klimatu, przejawiające się również w zanikaniu przejściowych pór roku. Nie pomagają nawet mroźne zimy – mrozy, choć dokuczliwe dla ludzi, trwają zbyt krótko a średnia roczna temperatura się ciągle podnosi. Wydłuża się czas żerowania kleszczy. O ile dwadzieścia lat temu ich wysyp trwał od kwietnia do października, teraz żerują od marca nawet do listopada.

Sezon na na kleszcze

Najbardziej powszechnie w Polsce występuje kleszcz pospolity - szczyty aktywności przypadają na okres od maja do połowy czerwca oraz na wrzesień. W Polsce północno-wschodniej (Mazury i Podlasie) często występuje kleszcz łąkowy, którego szczególnie wysoką aktywność obserwuje się od połowy marca do połowy czerwca oraz od połowy sierpnia do końca listopada.

Kleszcze, kryjące się przede wszystkim w poszyciu lasu lub w zaroślach, umiejscawiają się tak, by przemieścić się na nogi lub ramiona człowieka. Dlatego pierwszą, podstawową linią obrony, jest odpowiedni strój, zwłaszcza gdy wybieramy się do lasu: długie spodnie i koszula/bluzka z długim rękawem. Sprawdza się również nakrycie głowy, które osłania szyję. To nie chroni całkowicie przed atakiem kleszcza, ale zmniejsza jego prawdopodobieństwo.

Kleszcze wyczuwają zbliżającego się żywiciela po zapachu, temperaturze ciała i wydychanym dwutlenku węgla. Dwóch ostatnich oznak naszej obecności nie możemy zmienić, ale zapach – tak. W aptekach są dostępne środki przeciwkleszczowe (działają też zwykle na komary i inne gryzące owady). Jednym z najskuteczniejszych jest preparat Mugga, dostępny w aptekach, w formie sprayu, mleczka lub roll-on. Ten preparat polecany jest osobom wyjeżdżającym w tropiki, ale działa też – nawet do 8 godzin – przeciw kleszczom!

Kleszcz, jeśli przemieści się na człowieka, wkłuwa się przede wszystkim w miejsca pokryte cienką skórą i dobrze ukrwione – pachwiny, dół podkolanowy, pępek, miejsca za uszami. To, co możemy zrobić, by uchronić się przed konsekwencjami ataku kleszcza, to po powrocie z wypoczynku na łonie natury dokładnie oglądnąć ciało, szczególnie te newralgiczne miejsca. Im wcześniej kleszcza wyjmiemy, tym lepiej.