Co robić, gdy pot się leje strumieniami?

Czym wobec tego jest nadpotliwość? To  nadmierne (niewspółmierne do bodźca) niefizjologicznie (nie wynikające z termoregulacji) intensywne wydzielanie się potu przez gruczoły potowe. Dotyczy ono średnio 3 proc. populacji. Wyróżnia się m. in.: nadpotliwość pierwotną – o nieznanej przyczynie i nadpotliwość wtórną - będącą skutkiem określonego zaburzenia.

Nadpotliwość pierwotna dotyczy typowych obszarów ciała, gdzie występuje największe nagromadzenie gruczołów potowych - dłoni, podeszw, dołów pachowych, a także głowy. U 60-80 proc. osób z pierwotną nadpotliwością występuje ona rodzinnie.

Nadpotliwość pierwotna jest spowodowana uwalnianiem hormonów kory nadnerczy i ujawnia się tylko podczas aktywności (np. godzin pracy). Chociaż jej dwa główne podtypy współwystępują ze sobą, najczęściej dominuje jedna z form: pachowa w 30-50 proc. lub dłoniowo-podeszwowa w 50-60 proc. Większość pierwotnych form nadpotliwości rozwija się w dzieciństwie, jedynie postać pachowa ujawnia się w okresie dojrzewania. Ten typ nadmiernego pocenia bardzo niekorzystnie wpływa na jakość życia, gdyż zaburza kontakty społeczne, koleżeńskie, może być przyczyną depresji lub rezygnacji z uczestniczenia
w spotkaniach towarzyskich.

Nadpotliwość wtórna natomiast jest wynikiem: różnorodnych chorób np.: endokrynologicznych, metabolicznych lub neurologicznych.

Podstawowym zaleceniem w leczeniu nadpotliwości pierwotnej jest miejscowe stosowanie produktów zawierających sole aluminium. Mechanizm ich działania polega na zablokowaniu uwalniania potu z przewodów wyprowadzających gruczołów ekranowych. Sole aluminium mogą być stosowane zarówno w okolicy dołów pachowych jaki i dłoniowo-podeszwowej. Ważne by były stosowane zgodnie z informacją producenta dołączoną do produktu, by zapobiec wystąpieniu podrażnienia. W obrębie podeszw zastosowanie ma również preparat złożony, łączący w sobie wodorotlenek aluminium i urotropinę.

Preparaty leczące nadpotliwość dostępne są w aptekach.

Do pozostałych metod stosowanych przy nieskuteczności leczenia miejscowego zalicza się:

jontoforezę – zabieg wymagający regularnego powtarzania co 5-7 dni, wymaga zakupu urządzenia, ma zastosowanie w okolicach dłoni i podeszw,

- iniekcje toksyny botulinowej, zabieg bardzo skuteczny, ale kosztowny i wymagający powtarzania co 3-6 miesięcy,

- leki wykazujące wpływ na układ autonomiczny (przyjmowane doustnie),

- zabieg chirurgiczny (endoskopowa symapatektomia piersiowa, zabieg głównie dla nadpotliwości dłoni),

- zabieg laserowy, tylko w zakresie dołów pachowych, jest to nowa procedura, która wymaga jeszcze dalszych badań. 

Należy pamiętać, iż z uwagi na role mechanizmu pocenia się, każda forma zaburzenia wydzielania potu, czyli zarówno nadpotliwość jak i brak potliwości jest nieprawidłowa i powinna zostać skonsultowana przez specjalistę dermatologa.

* konsultacja tekstu: dr n. med. Monika Słowińska, Klinika Dermatologii CSK MSWiA.