Setka z głowy, to jeszcze norma

U każdego zdrowego człowieka wypada średnio około 50 do 100 włosów dziennie, by mogły wyrosnąć nowe. - Stałe wypadanie pewnej liczby włosów jest procesem fizjologicznym, związanym z cyklicznymi zmianami zachodzącymi w mieszku włosowym. Włosy, w odróżnieniu na przykład od paznokci, nie rosną w sposób ciągły, tylko w określonych etapach - mówi dr n. med. Ewa Żabińska, specjalista dermatolog, członek Polskiego Towarzystwa Dermatologicznego, Stowarzyszenia Lekarzy Dermatologów Estetycznych, Europejskiego Stowarzyszenia Kosmetologii i Dermatologii Estetycznej, Klinika Medycyny Estetycznej Czas Kobiety.

Wyróżniamy trzy etapy wzrostu włosa: anagen, katagen i telogen. W fazie anagenu, która trwa od trzy do sześciu lat, włosy stale rosną, w katagenie trwającym około 1-2 tygodnie zatrzymują swój wzrost, a następnie w fazie telogenu wypadają. Z tego powodu, fizjologicznie, codziennie wypada każdemu z nas nawet do stu włosów, by zrobić miejsce w mieszkach włosowych dla nowych włosów.

U osób, które myją głowę codziennie, proces ten przebiega regularnie, natomiast osoby myjące głowę na przykład raz w tygodniu, zauważą wyraźnie większe wypadanie włosów podczas mycia i czesania. Nie jest to niepokojący objaw. Zaniepokoić powinno, gdy na szczotce, pod prysznicem czy na poduszce codziennie zostaje bardzo dużo włosów. Jeśli więcej ich wypada niż odrasta, może dojść do przerzedzenia lub nawet wyłysienia. Aby zaradzić nadmiernemu wypadaniu włosów, dermatolodzy najpierw muszą znaleźć przyczynę.

Przyczyny wypadania włosów u kobiet i mężczyzn

Włosy są narażone na działanie wielu szkodliwych czynników. Osłabiają je i uszkadzają zabiegi kosmetyczne, np. farbowanie, trwała ondulacja, suszenie, ściąganie gumką. Szkodliwy wpływ ma również przebywanie w klimatyzowanych pomieszczeniach, wiatr, mróz, promienie UV, zanieczyszczenia powietrza, a także dym papierosowy.

- Niewłaściwa pielęgnacja czyli np. częste farbowanie włosów, zwłaszcza farbami złej jakości, nadużywanie suszarek, lokówek i prostownic, zły dobór kosmetyków powodują zniszczenie włosów, ich łamliwość, przesuszenie, rozdwajanie końcówek, ale rzadko wypadanie. Jednak pojawienie się łupieżu czy łojotokowego zapalenia skóry i zaniedbanie leczenia, może przyczynić się do wypadania włosów - mówi dr Ewa Żabińska.

Przyczyną wypadania włosów u kobiet mogą być niektóre choroby, m.in. choroby zakaźne i nowotworowe, cukrzyca, zaburzenia hormonalne, depresja, niedobory pokarmowe, anemia czy choroby wątroby.

Stan włosów może pogarszać się powoli u osób chorujących na choroby przewlekłe, na przykład niedoczynność lub nadczynność na tarczycy. Wypadanie mogą powodować także niektóre leki przyjmowane przewlekle, np. leki stosowane w chorobach nowotworowych, przeciwłuszczycowe, zmniejszające krzepliwość krwi, środki przeciw wymiotom i leki hormonalne. Wypadaniu włosów sprzyja restrykcyjna dieta, stres, a także poród.

Za wypadanie włosów u mężczyzn odpowiedzialne są zwykle męskie hormony, które wywierają niekorzystny wpływ na mieszki włosowe w rejonie głowy owłosionej.

Wypadanie włosów: diagnoza problemu

Dzięki nowoczesnej aparaturze i wiedzy o włosach, lekarze bez trudu znajdują przyczynę problemu. Wystarczy proste badanie skóry głowy, by postawić diagnozę. Jedną z metod jest badanie pod mikroskopem wyrwanych włosów czyli trichogram (badanie korzenia włosa). Pozwala określić proporcje włosów występujących w trzech wspomnianych wcześniej fazach wzrostu (anagen, katagen,telogen) oraz obecność włosów patologicznych. Aby wykonać trichogram, potrzeba zbadać korzenie kilkudziesięciu wyrwanych włosów. Przed badaniem nie powinno się myć włosów przez około 3 dni. Pobranie włosów do badania trwa kilka minut. Badanie kosztuje około 160 zł.

Inną metodą diagnostyczną, badającą włosy i skórę głowy jest trichoskopia. Wykonanie badania przypomina nieco technikę badania usg. Lekarz przesuwa końcówkę urządzenia po skórze głowy, a uzyskany obraz, w powiększeniu, widoczny jest na ekranie komputera i zapisywany. Po trichoskopii można stwierdzić w jakim stanie są włosy, mieszki i skóra głowy. Dzięki temu badaniu dowiadujemy się dlaczego włosy wypadają, jakie mogą być tego przyczyny. Trichoskopię wykonuje się nie tylko w celach diagnostycznych, ale również do oceny czy nastąpiła poprawa od poprzedniego badania, na przykład po zastosowanym leczeniu. Badanie kosztuje około 200 zł.

Inną metodą badania jest biopsja skóry głowy. Jest ona potrzebna gdy inne wyniki badań nie dają wystarczających informacji niezbędnych do podjęcia decyzji o leczeniu. Wykonuje się ją najczęściej wtedy, gdy mimo wielu badań, nie jest znana przyczyna wypadania włosów. Biopsję robi się wyłącznie na zlecenie (skierowanie) lekarza, który wskazuje miejsce z którego ma być wykonana i sposób badania. Badanie polega na pobraniu, w znieczuleniu miejscowym, wycinka skóry głowy o wielkości około 3x3 mm i badaniu pod mikroskopem przekroju skóry. Pobranie próbki skóry do badania trwa około 15 minut i kosztuje 160 zł.

Wypadanie włosów: leczenie

Wypadanie włosów u kobiet ma najczęściej charakter rozlany, obejmujący równomiernie całą głowę o typie łysienia telogenowego czyli ze wzmożonym wypadaniem włosów w fazie telogenu. Jest to stan, którego przyczyną jest jakiś bodziec przedwcześnie kończący wzrost włosów, czyli fazę anagenową. Stan taki może wywołać wiele przyczyn, np. choroba przebiegająca z wysoką gorączką, wstrząs emocjonalny, poważny zabieg operacyjny, poważny uraz fizyczny, poród, rygorystyczna dieta. Od chwili zdarzenia do wypadnięcia włosów upływa 2 do 5 miesięcy. Najistotniejszym elementem leczenia jest wyeliminowanie przyczyny. W tym typie wypadania włosów dobre rezultaty daje mezoterapia igłowa.

U kobiet dojrzałych, częściej niż u pań w młodszym wieku, obserwuje się łysienie androgenowe. - Jest to schorzenie, które identycznie, jak u mężczyzn występuje pod wpływem działania androgenów i predyspozycji genetycznej. Po menopauzie, kiedy spada poziom estrogenów i zaczynają dominować androgeny, zjawisko staje się częstsze. W przypadkach pojawienia się nasilonego androgenowego łysienia u młodej kobiety niezbędne jest oznaczenie poziomu hormonów: testosteronu i dihydroepiadrosteronu. Leczenie polega na zastosowaniu na skórę głowy owłosionej 2 proc. roztworu minoksydylu. Uzupełnieniem tej terapii może być w niektórych przypadkach mezoterapia - mówi dr Żabińska. W przypadku łysienia androgenowego, panie gubią włosy z okolicy szczytu głowy, niezwykle rzadko pojawiają się tzw. zakola.

U mężczyzn łysienie androgenowe jest bardzo częstą przyczyną wypadania włosów. Dotyczy większości panów, może być mniej lub bardziej nasilone, a przede wszystkim zaczynać się w różnym wieku. - Włosy najczęściej wypadają u panów z okolicy szczytu głowy i czoła. Androgeny, które są sprawcą wypadania włosów u mężczyzn, wywierają inny efekt w mieszkach włosowych tych rejonów, a inny w obrębie brody i włosów potylicy. Stąd nawet w nasilonym łysieniu męskim pas włosów z tyłu głowy pozostaje oszczędzony - mówi dermatolog.

U panów, we wczesnym etapie schorzenia stosuje się leczenie farmakologiczne. Podobnie jak u kobiet można też zastosować zewnętrznie minoksydyl, w stężeniu 5 proc.. - W początkowej fazie łysienia androgenowego możemy przywrócić wzrost włosów w miejscach, gdzie nastąpiło wypadanie i zatrzymać jego dalszy rozwój. Warto działać od razu, gdy zauważymy, że włosy wypadają, bowiem leczenie łysienia w zaawansowanym stadium będzie nieskuteczne - mówi dr Ewa Żabińska. U mężczyzn, w początkowym okresie łysienia, można stosować przeszczep włosów pobranych z pasa potylicznego i "posadzonych" w przednich rejonach głowy.

Pomocne zabiegi w gabinetach kosmetycznych

W przypadku wypadania włosów u pań, dobre rezultaty daje mezoterapia igłowa. - Polega ona na płytkim podawaniu, w owłosioną skórę głowy, preparatów będących koktajlami substancji niezbędnych do wzrostu włosa i silnie go stymulujących. Kluczem powodzenia mezoterapii głowy jest powtarzalność i systematyczność w wykonywaniu zabiegów - mówi ekspert.

Przykładowy schemat mezoterapii to: cztery zabiegi wykonane raz w tygodniu, następnie cztery zabiegi co dwa tygodnie, następnie terapia podtrzymująca: jeden zabieg co miesiąc. - Zabieg wykonuje się bez znieczulenia. Nie jest bolesny, gdyż igiełki są bardzo cieniutkie, a ukłucia płytkie - dodaje.

Bardzo dobre rezultaty w terapii wypadania włosów daje również zastosowanie osocza bogatopłytkowego. Leczenie polega na pobieraniu krwi pacjenta, odwirowaniu jej i podawaniu metodą mezoterapii w skórę głowy owłosionej.