Dzisiejsza kobieta pełni wiele ról

Jaka jest współczesna Polka?

Trudno mówić o cechach i zachowaniach statystycznej Polki, bowiem kobiety, które żyją w różnych środowiskach, mają różne wykształcenie, charaktery, doświadczenie życiowe. Jedne mają mnóstwo obowiązków i są nimi przytłoczone, drugie dużo swobody, ciekawą pracę, zapewnione bezpieczeństwo finansowe, więcej czasu dla siebie, itp. Wszystko to ma wpływ na to, kim jest kobieta. Na pewno pełnią wiele ról: organizują życie rodzinne, pracują zawodowo, są aktywne w z życiu publicznym.

Ze statystyk wynika, że panie żyją dłużej niż mężczyźni, ale w ich życiu pojawia się więcej ograniczających ich funkcjonowanie i obniżających jakość życia chorób i niepełnosprawności. Doświadczenia macierzyństwa zmieniają strukturę ich wartości i codzienne zachowania. Badania pokazują, że kobiety dysponują na ogół lepszą wiedzą medyczną i świadomością zdrowotną, lepiej znają swoje ciała, szybciej dostrzegają nietypowe objawy mogące być zwiastunem choroby, częściej odwiedzają lekarzy. Niestety, częściej niż mężczyźni żyją w ubóstwie, w związku z czym ich zasoby do właściwego dbają o zdrowie są bardziej ograniczone. W okresie późnej starości, kobiety częściej też doświadczają samotności.  

Wspólnym mianownikiem, bez względu na pochodzenie, status są na pewno wymagania, jakie stawia im społeczeństwo. Od pań oczekuje się, że będą dbały o rodzinę, o jej zdrowie, o dzieci, ich edukację itp. Zatem kobieta dźwiga ciężary nie tylko egzystencjalne, ale i społeczne. Czy to się odbija na jej psychice, na zdrowiu?

U kobiet, częściej niż u mężczyzn diagnozuje się depresję. Uwikłanie w tradycyjne role ogranicza kobietom możliwości twórczego działania w sferze pozadomowej, rozwijania twórczej indywidualności, co nierzadko staje się źródłem rozgoryczenia i frustracji. Gdy kobieta jest przemęczona, przeciążona, sfrustrowana, schorowana, w końcu może popaść w depresję. Z badań wynika, że w Polsce, problemy depresyjne, trwające kilka dni lub dłużej dotyczą co trzeciej dorosłej kobiety, przede wszystkim dojrzałej, w wieku 40-64 lata.

Dbanie o zdrowie męża, dzieci, rodziców jest ważniejsze od potrzeb kobiety? Przecież ona kocha swoją rodzinę i powinna dbać o siebie, by móc jak najdłużej cieszyć się nią.

Zaspokajanie potrzeb innych członków rodziny jest u wielu pań na pierwszym miejscu, a utrwalają to przekazy medialne. Jest to widoczne nawet w reklamach telewizyjnych preparatów medycznych - to kobieta wyciera nos dzieciom, otula męża szalikiem, podając mu gorący napój. W zasadzie nie ma odwrotnych sytuacji, kiedy to mężczyzna pochyla się nad chorą kobietą. Potrzeby kobiety znajdują się na samym końcu. Tego wymaga od pań społeczeństwo i one się temu podporządkowują.

A jak wygląda korzystanie z darmowych badań profilaktycznych? Panie dostają zaproszenia m.in. na badania cytologiczne, mammograficzne. Uczestniczą w nich?

Z moich badań wynika, że panie, do których trafiały listy, zaproszenia na badania profilaktyczne, różnie reagowały. Niektóre z nich, gdy widziały kopertę z napisem Centrum Onkologii, wcale jej nie otwierały, bo na samą myśl o ewentualnej chorobie, paraliżował je strach. One nawet nie chciały wiedzieć, o co chodzi.

Czynnikami najbardziej różnicującymi postawy i zachowania profilaktyczne są: wiek, poziom wykształcenia, zamożność i miejsce zamieszkania. Częściej z badań profilaktycznych korzystają panie w młodszym wieku, wykształcone, mieszkające w dużych miastach, najrzadziej te z najniższych warstw społecznych. Przykładem może tu być skrining cytologiczny, realizowany pod kątem raka szyjki macicy. Za brak zainteresowania profilaktyką ginekologiczną wini się na ogół same kobiety i ich niską świadomość zdrowotną. Coraz częściej pojawia się jednak wątpliwość, czy przekaz edukacyjny jest dostosowany do poziomu intelektualnego kobiet i do sposobu, w jaki myślą one o swoim zdrowiu i sposobach jego chronienia. Badanie zrealizowane w 2010 r. pokazało, że panie znają terminy takie jak cytologia, mammografia, szyjka macicy, ale mało która rozumie, co one tak naprawdę oznaczają. Ciekawe wnioski płyną też z porównania gotowości kobiet do wykonywania badań cytologicznych – a kontrolnymi wizytami u lekarzy stomatologów. Wynika z nich, że więcej kobiet chodzi regularnie do dentysty niż do ginekologa. W ciągu ostatniego półrocza niemal dwukrotnie więcej z nich odwiedzało gabinet stomatologiczny niż ginekologiczny (43% do 25%), przy czym niemal dwukrotnie częściej kobiety pokrywały koszt prywatnej wizyty u dentysty niż u ginekologa (66% do 37%). Dlatego należy zadbać o pogłębioną działalność edukacyjną w zakresie chorób kobiecych.

Co powinna robić kobieta, by przez całe życie być w idealnej kondycji?  

Regularnie się badać, przestrzegać zdrowiej diety i uprawiać sport. Ale pamiętajmy, że są osoby, które żyją w środowiskach, gdzie nie ma mowy o żadnej racjonalnej diecie, choćby ze względu na gorsze warunki ekonomiczne. Państwo swoją polityką zdrowotną powinno stwarzać ramy, by ludzie mogli zdrowo jeść, np. kontrolując zdrowotność potraw, które na co dzień kupujemy, także tych tanich. Co z tego, że zmienimy styl życia, jak to, co oferuje rynek nie spełnia tych standardów zdrowotnych. Państwo powinno nam umożliwić podejmowanie właściwych decyzji. Wdrażanie prozdrowotnego stylu życia wymaga więc partnerstwa państwa i obywatela.