Przewlekle obniżony nastrój też groźny

Na depresję może zachorować każdy: stary i młody, biedny i bogaty. Nie jest to więc w żadnym wypadku choroba wstydliwa. Nie świadczy o nas źle. Tak jak inne choroby, trzeba ją jednak leczyć, bo nie przejdzie sama, jak np. katar.  Ryzyko depresji mogą potęgować zaburzenia hormonalne. Dlatego może dopaść kobiety czy mężczyzn w okresie przekwitania.

Przyczyny depresji

Do depresji mogą przyczynić się różne czynniki np. biologiczne, środowiskowe, psychologiczne i inne.

1. Biologiczne

- Okresowe nieprawidłowości w produkcji serotoniny, noradrenaliny i dopaminy. (Serotonina- neuroprzekaźnik, który działa w przewodzie pokarmowym i w mózgu. Bierze udział w kontroli emocji i wynikających z nich zachowań, apetytu oraz stanu snu i czuwania.

Noradrenalina - hormon „walki lub ucieczki” wydzielany w sytuacjach stresowych: podnosi ciśnienie krwi, przyspiesza czynność serca i oddech, pośrednio przyczynia się do wzrostu poziomu cukru we krwi.  

Dopamina - substancja chemiczna, która w ośrodkowym układzie nerwowym odpowiada za naszą aktywność, koordynację ruchową, procesy emocjonalne).

- Istnienie (często współistniejących) chorób przewlekłych, np. takich jak: cukrzyca, reumatoidalne zapalenie stawów, wrzodziejące zapalenie jelita grubego, choroby nowotworowe, ale i inne. 

- Uwarunkowania genetyczne.

2. Środowiskowe/sytuacyjne:

- Brak pracy,

- Kłopoty finansowe,

- Problemy małżeńskie, partnerskie

- Rozwód lub zerwanie związku,

- Śmierć ukochanej osoby,

- Samotność.

3. Przyjmowanie leków i uzależnienie od używek:

- Glikokortykosteroidy,

- Niektóre beta-blokery,

- Neuroleptyki,

- Niektóre niesteroidowe leki przeciwzapalne,

- Antykoncepcja hormonalna (pigułki lub plastry antykoncepcyjne).

- Nadmierne picie alkoholu,

- Odstawienie  narkotyków. 

4. Psychologiczne

- Pesymizm i negatywny obraz samego siebie, otoczenia oraz przyszłości,

- Frustrujące i długotrwające wydarzenia z dzieciństwa.

Objawy depresji

Niektóre z wymienionych obajwów mogą wystąpić przy obniżonym nastroju, ale jeszcze u człowieka nie chorego na depresję. Nie wszystkie objawy naraz występują u chorego. Jeśli występuje u kogoś kilka z nich naraz, powinien iść  na konsultację ze specjalistą, najlepiej psychiatrą.

- wszystko wydaje się beznadziejne

- myślisz, że nic nie jesteś wart

- czujesz, że z niczym nie możesz sobie poradzić i nie radzisz sobie

- czujesz się winny

- jesteś smutny

- nic ci się nie chce robić, bo po co

- czujesz, że będzie coraz gorzej

- masz problemy w kontaktach z ludźmi, unikasz ich

- masz większy niż dawniej lub mniejszy apetyt, więcej niż dawniej lub mniej sypiasz, nadmiernie tyjesz lub nadmiernie chudniesz

- nie chce ci się nic robić, na nic nie masz ochoty,

- nie masz ochoty na seks

- cierpisz na bezsenność

- ogólnie źle się czujesz fizycznie

- trudno ci podjąć jakąkolwiek decyzję

- masz problemy z koncentracją, trudno ci skupić myśli

- masz kłopot z wysławianiem się

Jak odróżnić okresowe  obniżenie nastroju od depresji?

W zasadzie może to zrobić jedynie psychiatra, dlatego należy się z nim skonsultować. Gdy dzieje się coś złego z nami, wokół nas, z naszymi bliskimi, kogoś lub coś tracimy,  to naturalne, że dopada nas smutek, przygnębienie, apatia, brak radości z przyjemności, żal, rozpacz.

Ale gdy takie stany zdarzają się nam jakby bez wyraźnego powodu, a do tego utrudniają nam codzienne życie, to już może być znak, że mamy depresję.

Uwaga! Przewlekłe obniżenie nastroju z konkretnego powodu też może nas do depresji doprowadzić!

Leczenie

Depresja jest uleczalna! Depresję przede wszystkim leczy się farmakologicznie i/lub za pomocą psychoterapii, stąd koniecznie trzeba skorzystać z pomocy specjalisty, najlepiej psychiatry.

Leki mogą zmienić przeżywanie smutku, beznadziejności czy winy, bo w depresji wynikają one z zaburzonej pracy połączeń pomiędzy komórkami nerwowymi. Współczesne leki przeciwdepresyjne są skuteczne, bezpieczne,  mają mało działań niepożądanych i nie uzależniają.

Jako leczenie uzupełniające zaleca się psychoterapię indywidualną lub grupową.

Dobrze jest poprosić o wsparcie rodzinę i przyjaciół. Warto, ich poinformować o chorobie, żeby nie oczekiwali od chorego, że "weźmie się w garść". Decyzja o podjęciu leczenia jest właśnie tym „wzięciem się w garść”. Na wyniki trochę trzeba poczekać.

Nie należy podczas leczenia depresji za wiele od siebie wymagać. Lepiej nie podejmować ważnych decyzji, a aktywność dostosować do swoich możliwości.

Warto zachować lub stworzyć jakieś rytuały: np. ta sama pora pójścia spać, ta sama pora wstawania, ta sama pora mycia, te same pory posiłków mimo braku apetytu, codzienny spacer, najlepiej o tej samej porze. Najlepiej zapisać sobie harmonogram rytuałów i postępować według tego co zapisane na kartce, zawieszonej w widocznym miejscu.