Groźna dwoinka zapalenia płuc

Jak widać, niesłusznie szczepienia przeciw pneumokokom kojarzą nam się głównie z dziećmi.

Na szczepionkę powinni zdecydować się zwłaszcza dziadkowie, mieszkający w jednym domu z dziećmi, chodzącymi do przedszkola. Albo dorośli, którzy się przedszkolakami opiekują, gdy te do przedszkola pójść nie mogą. W przedszkolach wiele dzieci jest nosicielami pneumokoków i  łatwo mogą przenieść je na starszą, mało odporną  osobę.

Zapalenie płuc, zapalenie zatok, zapalenie ucha, ale również zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych, zapalenie wsierdzia, zapalenie osierdzia, zapalenie otrzewnej – za tym wszystkim może stać pneumokok, dwoinka zapalenia płuc. Bardzo zjadliwa bakteria, z którą układ odpornościowy zdrowych, silnych osób radzi sobie całkiem nieźle, ale w przypadku osób starszych oraz przewlekle chorych, organizm często bywa bezradny. Dobra wiadomość jest taka: można się szczepić!

Światowa Organizacja Zdrowia szacuje, że rocznie na zakażenia pneumokokowe umiera 1,6 mln osób. Ta bakteria jest praktycznie wszechobecna – nosicielami jest nawet co dziesiąty zdrowy dorosły i nawet 60 proc. zdrowych dzieci.

Zakażenia pneumokokami mogą przebiegać całkowicie bezobjawowo lub z lekkimi objawami (niedrożność nosa etc.). Jednak gdy bakterie zaatakują organizm w sytuacji obniżonej odporności, mogą spowodować w nim niemałe spustoszenie, a nawet doprowadzić do śmierci.

Zapalenie ucha, zatok a nawet płuc to nie są niestety najpoważniejsze infekcje, jakie niosą za sobą pneumokoki. To tzw. infekcje nieinwazyjne, które rozprzestrzeniają się w jednym narządzie – i stosunkowo łatwo można je wyleczyć, podając odpowiedni antybiotyk.

Groźniejsze są inwazyjne infekcje pneumokokowe, w trakcie których bakterie namnażają się szybciej, są trudniejsze do powstrzymania i atakują różne narządy. W konsekwencji pneumokoki mogą doprowadzić nawet do ogólnoustrojowej reakcji zapalnej, czyli sepsy. Zakażenie może następować przez krew lub inny płyn ustrojowy. Do tej grupy infekcji pneumokokowych zaliczamy m.in. zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych, zapalenie wsierdzia, zapalenie osierdzia, zapalenie otrzewnej.

U osób starszych z grup ryzyka, stosuje się tzw. szczepionki polisacharydowe, które chronią przed  23 szczepami pneumokoków. Szczepionka nie jest refundowana, kosztuje ok. 80 złotych. W przypadku większości osób dorosłych (poza skrajnymi przypadkami obniżonej odporności) wystarczy jedna dawka preparatu.

Uwaga! Palenie tytoniu i picie alkoholu zwiększają ryzyko powikłań w zakażeniach pneumokokowych.

Warto również pamiętać, że choć medycyna ma broń przeciw pneumokokom – czyli antybiotyki – często bywa ona mało skuteczna. Coraz więcej szczepów dwoinki zapalenia płuc wykazuje oporność na penicylinę, a także inne typy antybiotyków. To efekt uboczny pochopnie ordynowanych i źle stosowanych antybiotykoterapii.