Mimo orzeczonej całkowitej niezdolności do pracy, nadal można pracować

Najczęstszym wyjściem z sytuacji jest staranie się o rentę z tytułu niezdolności do pracy, którą w Polsce pobiera około 1,2 mln ludzi.

Uzyskanie renty jest możliwe, jeśli spełnimy łącznie trzy warunki:

- jesteśy niezdolni do pracy, co orzeka lekarz – orzecznik ZUS,

- mamy wymagany przez ZUS (stosownie do wieku) okres składkowy i nieskładkowy,

- niezdolność do pracy powstała w czasie kiedy jeszcze pracowaliśmy (czyli w okresie składkowym i nieskładkowym), ale nie później niż półtora roku (18 miesięcy) od momentu zakończenia pracy. (Jednak to nie dotyczy wszystkich, o czym poniżej)

Przy czym, co podkreśla Monika Hellstein – z-ca naczelnika Wydziału Obsługi Klientów i Korespondencji ZUS – Oddział  w Krakowie, datę powstania niezdolności do pracy orzeka na podstawie badania i posiadanej dokumentacji medycznej lekarz orzecznik ZUS.

Okres składkowy i nieskładkowy wymagany do nabycia prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy uzależniony jest od wieku, w którym powstała ta niezdolność do pracy. Warunku (że niezdolność do pracy musi powstać m.in. w ciągu 18 miesięcy od ustania okresu składkowego i nieskładkowego) nie musi spełniać ubezpieczony uznany za całkowicie niezdolnego do pracy lub całkowicie niezdolnego do pracy i samodzielnej egzystencji, który udowodnił okres składkowy i nieskładkowy, wynoszący w przypadku kobiety 20 lat, a w przypadku mężczyzny 25 lat. Przykładowo, mężczyzna z 25-letnim stażem  ubezpieczeniowym, który nie pracuje od pięciu lat, ale posiada w ostatnim dziesięcioleciu przed zgłoszeniem wniosku pięcioletni okres składkowy, otrzyma rentę, jeżeli zostanie orzeczona u niego całkowita niezdolność do pracy.

Uwaga! Nie dotyczy to osób częściowo niezdolnych do pracy.

Ostatnie złagodzenie przepisów sprawiło, że rentę z tytułu niezdolności do pracy otrzyma także przykładowo mężczyzna z 30- letnim okresem składkowym uznany za całkowicie niezdolnego do pracy, który nie udowodni 5 lat okresów składkowych i nieskładkowych w ostatnim dziesięcioleciu przed  zgłoszeniem  wniosku lub przed dniem powstania niezdolności. To udogodnienie obejmuje tylko osoby, których niezdolność do pracy powstała po 30. roku życia, i potrafią one udowodnić – mężczyzni 30- letni okres składkowy, a kobiety 25- letni okres składkowy.

Wszystkie sytuacje dotyczące przyznawania renty reguluje Art. 57 Ustawy o Emeryturach i Rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych z 17 grudnia 1998 ( Dz. Ustaw z 2009 r., nr 153 poz. 1227) – objaśnia Monika Hellstein z ZUS – Oddział w Krakowie. – Nadto zawsze warto o swój przypadek dopytać się w stosownym oddziałe ZUS.