Obwód pasa ważniejszy niż wskaźnik na wadze

Jak stwierdzono w badaniach epidemiologicznych, otyłość, zwiększa sześciokrotnie ryzyko zaburzeń lipidowych. Są to przede wszystkim:

- Nadciśnienie tętnicze.

Wyniki badań epidemiologicznych wskazują, że osoby otyłe częściej chorują na nadciśnienie niż osoby o prawidłowej masie ciała. Szczególnie wrażliwe nań są kobiety. Otyłe panie obciążone są czterokrotnie większym ryzykiem rozwoju nadciśnienia rozkurczowego.

- Zaburzenia krzepliwości krwi.

Osoba otyła, szczególnie, gdy rozwinęło się u niej nadciśnienie i/ lub hipertrójglicerydemia, może mieć skłonność do zwiększonej krzepliwości krwi, a więc powstawania zakrzepów w naczyniach krwionośnych. Zwiększa się więc ryzyko zaburzeń w pracy układu krążenia.

- Zaburzenia w pracy serca.

Otyłość stanowi duże obciążenie dla naszego serca. U osoby otyłej szybciej rozwija się miażdżyca w tętnicach doprowadzających krew do serca – czyli naczyniach wieńcowych, łatwiej dochodzi do rozwoju choroby wieńcowej. Może to wynikać po części z zaburzeń lipidowychj, ale także z tego powodu, że u osoby otyłej serce musi wykonać znacznie większą pracę, rośnie jego zapotrzebowanie na tlen, które z biegiem czasu nie w pełni może być zaspokojone – dochodzi do niedotlenienia mięśnia sercowego, a więc typowego objawu choroby wieńcowej.

- U mężczyzn i kobiet z otyłością brzuszną lekarze rozpoznają często także tzw. zespół polimetaboliczny, zwany zespołem X.

Objawia się on, poza silnie zaokrągloną w okolicach pasa figurą, zaburzeniami gospodarki węglowodanowej, które z czasem mogą doprowadzić do rozwoju cukrzycy typu 2, hiperlipidemii oraz nadciśnienia tętniczego. Kluczowym zjawiskiem w zespole polimetabolicznym jest tzw. oporność na insulinę. Określenie to oznacza, że tkanki (np. mięśnie), do których dociera insulina, aby ułatwić dostanie się do nich glukozy, pozostają jakby głuche na jej działanie. Nie rozumieją sygnału pochodzącego od insuliny, iż mają otworzyć swoje kanały, umożliwiając przyswojenie cukru, który przecież jest im potrzebny jako źródło energii. Początkowo organizm przełamuje te oporność poprzez coraz większe wydzielanie insuliny. Zwiększa się więc jej stężenie we krwi i ta jej zwiększona ilość „wpycha” cukier do komórek. Podwyższony poziom insuliny we krwi jest jednak niekorzystny. Sprzyja on bowiem rozwojowi nadciśnienia i zaburzeniom gospodarki tłuszczowej. W końcu dochodzi do wyczerpania komórek trzustki, nie jest ona w stanie wytwarzać większych ilości insuliny i cukier zamiast wnikać do komórek pozostaje we krwi – podwyższa się jego poziom, z czasem do tak dużych wartości, że mamy już do czynienia z cukrzycą typu 2. Trzeba z całą mocą podkreślić, że redukcja masy ciała uwrażliwia tkanki na działanie insuliny i może odwrócić opisany bieg wydarzeń.