Szczepimy się dla siebie i bliskich z grupy ryzyka zachorowania

Zwykłe przeziębienie to lekka infekcja, z niewielką gorączką, lekkim bólem głowy i mięśni, niezbyt dokuczliwym kaszlem. Samopoczucie jest może nienajlepsze, ale wystarczy 2-3 dni w domowych warunkach, by infekcję zwalczyć. Grypa natomiast to poważna choroba, wywoływana przez zjadliwy wirus. Objawy grypy to wysoka gorączka – nawet do 40 stopni, ból głowy i mięśni, dreszcze, poczucie ogólnego rozbicia.

Oczywiście grypa grypie nierówna. U osób dorosłych, zdrowych, silnych choroba po pierwszym ataku może mieć przebieg łagodny (ale też nie można jej lekceważyć). Osoby z grup ryzyka (osoby po 65. roku życia, osoby młodsze, ale przewlekle chore, m.in. z astmą, cukrzycą czy POChP, kobiety w ciąży a także dzieci do 5. roku życia) grypę często przechodzą bardzo ciężko.

Wirus grypy jest tak groźny, bo uszkadza nabłonek dróg oddechowych i toruje drogę bakteriom. Powikłania pogrypowe to zapalenia górnych i dolnych dróg oddechowych, ale także zapalenie mięśnia sercowego i niewydolność nerek. W przeciwieństwie do wirusów „oddechowych”, wywołujących zwykłe infekcje przeziębieniowe, wirus grypy namnaża się nie tylko w układzie oddechowym, ale w całym organizmie. Dlatego grypa nie jest chorobą układu oddechowego, tylko ogólnoustrojową. Powikłania dotyczą również całego organizmu.

Lekarze podkreślają np., że powodem przeszczepów serca u większości pacjentów są właśnie powikłania po nieleczonej, zaniedbanej grypie lub wyjątkowo ciężkim jej przebiegu.

Najbardziej skuteczną profilaktyką grypy są szczepienia. Szczepionki zawierają zabite wirusy grypy, które nie są w stanie zaatakować organizmu i wywołać choroby. Ponieważ wirus grypy ciągle zmienia swoją budowę, szczepionki również są zmieniane co roku i dostosowywane do najbardziej aktualnej postaci wirusa.

Grupy zwiększonego ryzyka zachorowania na grypę

Szczepionka jest zalecana wszystkim, zaś w przypadku osób z grup ryzyka rekomendowana jest szczególnie. W grupach ryzyka są:

- dzieci od 6. miesiąca życia do 18 lat,

- kobiety w ciąży (zwłaszcza w II i III trymestrze)

- osoby po 50. roku życia,

- osoby z przewlekłymi chorobami układu sercowo-naczyniowego, oddechowego, nerek, wątroby, neurologicznymi, hematologicznymi, cukrzycą, niedoborami odporności, oraz otyłością kliniczną (BMI powyżej 40).

W przypadku najmłodszych maluszków (do 6. miesiąca życia) szczepienia nie są wskazane, ale lekarze apelują,  by szczepili się rodzice, dziadkowie i najbliżsi niemowlaków. Wirus grypy u dziecka, które nie ma praktycznie żadnej odporności, jest śmiertelnym niebezpieczeństwem.

Kiedy się szczepić? Najbezpieczniej – przed sezonem grypowym. Szczepionki przeciw grypie pojawiają się w aptekach we wrześniu, i to jest najbezpieczniejszy termin. Szczepić się może oczywiście osoba zupełnie zdrowa. Sezon grypowy trwa zwykle od stycznia do kwietnia. Jeśli zaszczepimy się w jego trakcie (jest to możliwe) musimy się liczyć, że mimo wszystko zachorujemy, bo na wykształcenie się odporności potrzeba około tygodnia.

Profilaktyka grypy

Niezależnie od tego, czy się zaszczepiliśmy, czy nie, w sezonie grypowym trzeba zachowywać podstawowe zasady higieny, chroniące przed zarażeniem. Grypa jest bowiem bardzo zaraźliwa i przenosi się drogą kropelkową. W sezonie grypowym warto unikać dużych skupisk ludzi (galerie handlowe, supermarkety, środki komunikacji). Trzeba często myć ręce! Możemy przenieść wirusa dotykając np. ust dłonią, którą wcześniej dotknęliśmy „zawirusowaną” klamkę czy poręcz w autobusie.  

Inne sposoby antygrypowej profilaktyki to dieta bogata w warzywa i owoce, jogurt i kefir (bogate w probiotyki). Zdrowia i odporności dodadzą ryby i zawarte w nich kwasy omega-3. Oprócz tego – stosowny strój (ciepły, ale nie przegrzewający), wietrzenie mieszkania, wysypianie się, aktywność fizyczna.

Leczenie grypy

Co robić, gdy dopadnie nas wirus grypy? Już przy pierwszych objawach trzeba zostać w domu, najlepiej położyć się i dużo odpoczywać. Ważne, by dużo pić (woda, soki owocowe, herbaty owocowe i ziołowe). Można też jeść naturalne produkty wspomagające odporność (cebula, czosnek, miód, sok z malin). Jeśli mamy gorączkę, zbijamy ją środkami przeciwgorączkowymi. Jeśli mamy katar, powinniśmy dbać o nawilżenie błony śluzowej nosa i aplikować sobie np. sól fizjologiczną.

Jeśli jednak już w pierwszym dniu czujemy się wyjątkowo źle lub jesteśmy w grupie ryzyka, nie należy zwlekać z udaniem się do lekarza. Ten może przepisać leki przeciwwirusowe, które powinny być podane najpóźniej do 48 godzin od pierwszych objawów. Preparaty antywirusowe są lekami na receptę.

W ostatnich latach, co roku Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego odnotowuje w Polsce ponad milion zachorowań lub podejrzeń zachorowania na grypę. Ponad kilka tysięcy chorych trafia do szpitala, zaś ok. 200 osób umiera.