Jak zmniejszyć ryzyko kardiologiczne?

Występowanie poważnych zaburzeń lipidowych współistniejących z innymi czynnikami ryzyka kardiologicznego, wymaga leczenia pod ścisłą kontrolą lekarza.

Jednak nawet wówczas, gdy lekarz zaleci stosowanie odpowiednich leków obniżających poziom cholesterolu LDL i/lub triglicerydów, pacjent musi bezwzględnie przestrzegać zaleceń dotyczących zmiany stylu życia.

Podstawą leczenia zaburzeń lipidowych jest dieta - niskotłuszczowa i niskocholesterolowa, wzbogacona w błonnik i kwasy tłuszczowe z grupy omega-3. Niektórzy zalecają zwiększenie w diecie witaminy A, C, E, B6 i B12 i kwasu foliowego.

Konieczne jest również zwiększenie aktywności fizycznej w zakresie możliwym do zrealizowania.  Nie można walczyć z nadmiarem cholesterolu, przyjmować leki, a na obiad jeść schabowego z frytkami i popijać piwem!

Najważniejsze zasady prozdrowotnej diety to:

- spożywanie tłuszczów pochodzenia roślinnego, omijanie  tzw „bomb cholesterolowych” (hamburgery, tłuste sery itp), ograniczenie spożycia słodyczy (węglowodanów), alkoholu i soli kuchennej.

Produkty, zalecane w diecie „antycholesterolowej”

- pieczywo razowe

- kasze i ryż

- chudy nabiał

- chude ryby

- chude mięso (pierś z kurczaka, indyka, chude części wołowiny i cielęciny)

- oleje roślinne i oliwa

- warzywa i owoce

- nasiona słonecznika, dyni, sezamu

- duże ilości wody mineralnej niegazowanej, zielonej herbaty, soków naturalnych.

Produkty zakazane w diecie niskocholesterolowej:

- pełnotłusty nabiał (sery żółte, topione, mleko, śmietana)

- podroby (wątróbka, nerki, móżdżki, serca)

- jasne pieczywo

- pasztety, konserwy, tłuste wędliny

- smalec, słonina, margaryna, masło

- alkohol

- potrawy smażone w głębokim tłuszczu

- słodycze

- majonezy

Efektem właściwej diety jest:

- po pierwsze obniżenie poziomu „złego” cholesterolu,

- w drugiej kolejności obniżony zostanie poziom triglicerydów,

- najdłużej trwa odbudowa pożądanego stężenia dobrego cholesterolu.

Ważnym skutkiem właściwego odżywiania jest redukcja masy ciała. Waga idealna może być nieosiągalna, ale redukcja kilogramów jest konieczna. Osoby z nadwagą lub otyłością powinny mieć świadomość, że redukcja masy ciała już o 5 kg, oznacza duże korzyści zdrowotne.

Systematyczna aktywność fizyczna (minimum 30 minut dziennie) pomaga obniżyć poziom „złego”, a zwiększyć stężenie dobrego cholesterolu. Z naciskiem należy podkreślić, że przestrzeganie zasad dietetycznych i regularna aktywnoć fizyczna poprawia nie tylko profil lipidowy, ale obniża także stężenie glukozy we krwi oraz wpływa korzystnie na niektóre parametry krążenia, w tym ciśnienie tętnicze i wydolność serca.

Pozytywne następstwa diety i ćwiczeń fizycznych można wzmocnić przyjmowaniem preparatów roślinnych – nieoceniony jest przede wszystkim nierozpuszczalny błonnik, który regularnie spożywany, obniża stężenie triglicerydów we krwi.

Leczenie farmakologiczne dyslipidemii jest zindywidualizowane i zależy od rodzaju zaburzeń lipidowych oraz przyczyny, która do nich doprowadziła. Stosunkowo często spotyka się tzw. wtórne zaburzenia lipidowe (np. przy nadużywaniu alkoholu, nadmiarze spożywanego cholesterolu itp.), które można wyeliminować po zidentyfikowaniu przyczyny. Rodzaj dyslipidemii określamy na podstawie wyników pomiarów poszczególnych frakcji lipidowych. Panel takich badań określa się mianem lipidogramu.

 W Polsce dostępne są w zasadzie wszystkie najnowocześniejsze leki przeciwlipidowe (obniżające stężenie tłuszczy). Jedne z nich silniej obniżają stężenie złego cholesterolu, inne triglicerydów, a inne podwyższają poziom dobrego cholesterolu. Optymalny wybór leku należy do lekarza. Jest to o tyle ważne, że w niektórych krajach europejskich niektóre z tych leków można nabyć bez recepty, a tak jak inne leki, mogą one wywołać działania niepożądane. Niektóre z nich są wręcz groźne i dlatego terapię powinien rozpocząć i kontrolować jej skutki lekarz.

Profilaktyka zaburzeń lipidowych

Zapobieganie wtórnym zaburzeniom lipidowym (zwłaszcza związanym z niezdrowym stylem życia) nie jest trudne – w wielu wypadkach wystarczy po prostu zdrowy rozsądek. Powtórzmy jeszcze raz: podstawą jest racjonalna dieta (lekarze rekomendują tzw. dietę śródziemnomorską zawierającą spożywanie ryb - bogatego źródła wielonienasyconych kwasów omega-3, warzyw) oraz umiarkowaną aktywność fizyczna dostosowaną do wieku i możliwości, ograniczenie spożywania alkoholu i rezygnacja z papierosów (palenie blokuje powstawanie dobrego cholesterolu!).

Uwaga! Jeśli uda się nam unormować wyniki cholesterolu i trójglicerydów, nie wolno wracać do starych nawyków. Dieta bogata w tłuszcze nasycone szybko odbije się na pogorszeniu wyników, i cały proces leczenia będziemy musieli rozpocząć na nowo.

Jednym z czynników stymulujących powstawanie złego cholesterolu jest stres. Mechanizm tej niekorzystnej reakcji organizmu nie jest w pełni wyjaśniony. Naukowcy wykazali jednak związek między stopniem nasilenia stresu a zwiekszeniem stężenia złego cholesterolu we krwi. Badacze z University College w Londynie sugerują, że pod wpływem stresu organizm produkuje więcej nośników energii - kwasów tłuszczowych i glukozy. Z produktów tych wątroba produkuje więcej triglicerydów i cholesterolu LDL. Stres może też zaburzać mechanizm usuwania przez organizm nadmiaru cholesterolu.